آیا میدانستید که : الماس سختترین مادهٔ شناختهشده است؟

آیا میدانستید که : دهانهای را بر روی مریخ به افتخار رابرت آنسون هاینلاین نویسندهٔ آمریکایی سبک علمی–تخیلی، «هاینلاین» نامگذاری کردهاند؟
آیا میدانستید که : زهره قایینی تنها ایرانی است که تاکنون به ریاست هیئت داوران جایزه جهانی هانس کریستین آندرسن برگزیده شدهاست؟
آیا میدانستید که : آب خالص بیشترین چگالیش را که برابر ۱ گرم بر سانتیمتر مکعب است در دمای ۳٫۹۸ درجه سلسیوس بهدست میآورد؟
آیا میدانستید که : در میان دلفینها رفتارهای همجنسگرایانه وجود دارد و دلفینهای پوزهبطری به صورت متناوب با همجنسان خود معاشقه و نزدیکی میکنند؟
آیا میدانستید که : بهگفته داریوش مهرجویی، داستان فیلم هامون با الهام از بوف کور صادق هدایت نوشته شده است؟
آیا میدانستید که : نخستین مداد بهشکل امروزی، در سال ۱۵۶۰ توسط یک زن و شوهر ایتالیایی با قرار دادن یک تکه گرافیت میان دو تکه چوب سرو اختراع شد؟
آیا میدانستید که : اسحاق نیوتن هنگام تولد کودکی زودرس و بقدری نحیف بود که پزشکان به زندهماندن او امید چندانی نداشتند؟
آیا میدانستید که : در پوست زرافه دستکم ۱۱ مادهٔ شیمیایی معطر وجود دارد که مواد شیمیایی معطر روی پوست نرها نسبت به مادهها بوی قویتری دارد؟
آیا میدانستید که : خرچنگ عنکبوتی ژاپنی گونهای خرچنگ است که طول پاهایش به ۳٫۷ متر میرسد؟
آیا میدانستید که : فرانکلین دلانو روزولت سی و دومین رئیسجمهور آمریکا به علت بیماری فلج اطفال از کمر به پایین فلج شده و قادر به راه رفتن نبود؟
آیا میدانستید که : در صورت برقراری تماس بین دو قطعه فلز با سطوح کاملاً تمیز و صاف در خلأ، دو تکه فلز بر اثر پدیدهٔ جوش سرد کاملاً به هم پیوند خورده و مانند یک قطعه درمیآیند؟
آیا میدانستید که : عبدالله موحد با ۶ مدال طلای جهان و المپیک در جایگاه نخست فهرست مشاهیر کشتی ایران و جایگاه یازدهم تالار مشاهیر کشتی آزاد فیلا قرار دارد؟
آیا میدانستید که : نوشتن رمان شبزندهداری فینگنها توسط جیمز جویس هفده سال به طول انجامید؟
آیا میدانستید که : جیمز کامرون کارگردان اولین و دومین فیلم پرفروش تاریخ (آواتار و تایتانیک) است؟
آیا میدانستید که : نخستین اجرا از اپرای لا تراویاتای جوزپه وردی، شکستی بزرگ بود؟
آیا میدانستید که : آبشار یخی دماوند از نظر ارتفاع از سطح دریا مرتفعترین آبشار خاورمیانه است؟
آیا میدانستید که : دارابی بزرگترین میوه از سرده مرکبات است؟
آیا میدانستید که : بابا لنگدراز، منتشر شده در ۱۹۱۲، رمانی نامهنگارانه نوشته جین وبستر، نویسنده آمریکایی است؟
آیا میدانستید که : موزونه چاریوا نخستین زنی است که برای تاجیکستان در المپیک مدال آوردهاست؟
آیا میدانستید که : ترانهٔ مرا ببوس اثری با صدای حسن گلنراقی و شعر سروده حیدر رقابی عنوان تصنیف محبوبی در ایران است؟
آیا میدانستید که : قنات دوطبقه مون در شهرستان اردستان تنها قنات دوطبقه جهان میباشد که ۸۰۰ سال پیش احداث شده است؟
آیا میدانستید که : دانمارک فاقد کوهستان است و بلندترین نقطه آن ۱۷۰٫۸۶ متر از سطح دریا ارتفاع دارد؟
آیا میدانستید که : پردیس ثابتی از سوی شبکه خبری سیانان به عنوان «یکی از ۸ نوابغی که دنیای ما را متحول خواهند ساخت» معرفی شدهاست؟
آیا میدانستید که : جعفر سلماسی نخستین مدالآور ایران در بازیهای المپیک بود؟
آیا میدانستید که : مصرف عسل برای کودکان زیر دو سال به دلیل ایجاد سم بوتولینوم، خطرناک است؟
آیا میدانستید که : بزرگترین آشیانه درختی پرندهساز شناختهشده را یک جفت عقاب سر سفید در فلوریدای آمریکا ساختهاند؟
آیا میدانستید که : لیفن آلودهترین شهر دنیا، در استان شانشی چین واقع شدهاست؟
آیا میدانستید که : قانون حمورابی نخستین سند شناخته شدهایست که در آن یک فرمانروا به اعلان عمومی یک مجموعه کامل قوانین برای ملت خود اقدام میکند؟
آیا میدانستید که : پینا کولادا نوشیدنی رسمی پورتو ریکو است؟
آیا میدانستید که : سرو ابرکوه با ۴۸۰۰ سال قدمت دومین درخت کهنسال در جهان و یکی از آثار طبیعی ملی ایران است؟
آیا میدانستید که : دکتر ابوالقاسم بختیار، از بنیانگذاران و استاد دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، در جوانی دستفروشی میکرد. در ۳۹ سالگی وارد دبیرستان شد و در ۵۵ سالگی تحصیل پزشکی را به پایان رساند؟
آیا میدانستید که : ژوزف نیسهفور نیپس نخستین عکاس تاریخ است؟
آیا میدانستید که : هستهٔ ازگیل به علت داشتن اسید سیانیدریک، سمی است و باید از خوردن آن اجتناب کرد؟
آیا میدانستید که : طاووس، نماد طایفه یزیدیه است. یزیدیان معتقدند که طاووس نماد «فرشته اعظم» است؟
آیا میدانستید که : تکوما گل ملی کشور باهاما است؟
آیا میدانستید که : اندازهٔ کدو تنبل میتواند بسیار بزرگ شود. بزرگترین کدو تنبل جهان وزنی بیش از ۸۰۰ کیلوگرم داشتهاست؟
آیا میدانستید که : مریل استریپ با ۱۸ نامزدی اسکار و ۲۸ نامزدی گوی طلایی رکورددار بیشترین تعداد نامزدی برای این جوایز است؟
آیا میدانستید که : در هند ۴۲۸ زبان وجود دارد که ۴۱۵ زبان زنده هستند و کاربرد دارند و ۱۳ زبان امروزه منسوخ شدهاست؟
آیا میدانستید که : به افتخار کورت وانگات نویسنده علمی–تخیلی، سیارک ۲۵۳۹۹ را «وانگات» نامیدند؟
آیا میدانستید که : کلبه عمو تام نوشتهٔ هریت بیچر استو، تأثیر زیادی بر جنگ داخلی آمریکا و بردهداری در آمریکا گذاشت؟
آیا میدانستید که : نان برنجی، اصلیترین رهآورد کرمانشاه، در هفتمین اجلاس سراسری شورای سیاستگذاری ثبت آثار معنوی کشور که در شهر شاهرود برگزار شد، به ثبت ملی رسید؟
آیا میدانستید که : جنین سپیداج حتی پیش از به دنیا آمدن قادر به مشاهده دنیای پیرامون خود است؟
آیا میدانستید که : در برخی از خفاشها مادهها رویداد لقاح را عقب میاندازند به این معنی که برای مدتی، گاهی تا چند ماه پس از جفتگیری، سلول مردانه را دستنخورده در بدن خود نگه میدارند و در هنگام مناسب آن را با سلول زنانه تماس میدهند؟
آیا میدانستید که : گودال شنا از شاهکارهای توماس ایکینز دانسته میشود؟
آیا میدانستید که : سامسونخان و هزاران نفر پناهنده روس، در جنگهای ایران و روسیه بنفع ایران جنگیدند؟
آیا میدانستید که : وینستون چرچیل، نخستوزیر بریتانیا بهخاطر نوشتههایش (بهویژه جنگ جهانی دوم) جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۵۳ را دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : آخوندک ماده پس از جفتگیری جنس مخالف خود را میخورد؟
آیا میدانستید که : در شرایط مناسب، فلز پالادیم توانایی جذب هیدروژن را تا ۹۰۰ برابر حجم خود دارد؟
آیا میدانستید که : یکی از روشهایی که روانشناسان برای درمان اختلالات روانی و جسمی کودکان و بزرگسالان از آنها بهره میبرند کتاب درمانی است؟
آیا میدانستید که : کاخ گلستان در سی و هفتمین اجلاس سالانه کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو در پنومپن، پایتخت کامبوج، در فهرست آثار جهانی به ثبت رسید؟
آیا میدانستید که : ونسان ون گوگ نقاش نامدار هلندی در زمان حیاتش در گمنامی بهسر میبرد و در تمام طول عمر خود تنها یک تابلو یعنی تاکستان سرخ را فروخت؟
آیا میدانستید که : اقلیم مدیترانهای علاوه بر سرزمینهای اطراف دریای مدیترانه در بخشهایی از کالیفرنیا، استرالیای غربی و جنوبی، جنوب غربی آفریقای جنوبی و مرکز شیلی نیز وجود دارد؟
آیا میدانستید که : عبارت رایج برای سلام گفتن بین یهودیان شلوم علیخم است که مشابه سلام علیکم مسلمانان است؟
آیا میدانستید که : کولوسئوم یکی از عجایب هفتگانه جدید به شمار میرود؟
آیا میدانستید که : طه حسین نویسنده و سخنور نابینای مصری از پیشگامان جنبش نوگرایی در مصر بود که در ۱۹۵۰ وزیر آموزش و پرورش مصر شد و آموزش همگانی را آزاد و رایگان کرد؟
آیا میدانستید که : نخستین باغوحش به سبک جدید در ایران در زمان ناصرالدینشاه قاجار احداث شد؟
آیا میدانستید که : قویترین میکروسکوپ الکترونی دنیا توان نمایش ذراتی به اندازه ۵۰ پیکومتر و تصاویری از اجزای اتم و حرکت اتمها را دارد؟
آیا میدانستید که : رنگینکمان گاهی و به ندرت در موقع طلوع یا غروب خورشید تشکیل میشود؟
آیا میدانستید که : پزشکی در کشور آلمان بیمار خود را بر اساس قسمتی از مجموعه تلویزیونی دکتر هاوس درمان کرد؟
آیا میدانستید که : آشا بهوسله با داشتن بیش از ۱۱۰۰۰ عنوان ترانه ضبط شده رکورددار خوانندگی بیشترین ترانه در تاریخ است؟
آیا میدانستید که : ویلم-الکساندر نخستین پادشاه هلند پس از ۱۲۳ سال حکومت سه ملکه در این کشور است ؟
آیا میدانستید که : موزه لوور پربازدیدترین موزه جهان است؟
آیا میدانستید که : عظیم قیچیساز تنها هیمالیانورد ایرانی است که توانسته به سیزده قلهٔ بالای هشت هزارمتری صعود کند؟
آیا میدانستید که : یک سال پس از کشته شدن بابک خرمدین، ۳۰ هزار نفر از خرمدینان به فرماندهی نرسه بر نیروهای خلیفه معتصم پیروز شدند؟
آیا میدانستید که : استیون هاوکینگ فیزیکدان، کیهانشناس، و نویسندهٔ بریتانیایی، مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک بوده و توانایی هیچ نوع تحرکی و حتی سخن گفتن را نیز ندارد؟
آیا میدانستید که : مرتضی مهرزاد با قد ۲۴۶٫۴ سانتیمتر به عنوان بلندترین مرد ایران شناخته میشود؟
آیا میدانستید که : مایکل فلپس شناگر آمریکایی، دارندهٔ ۲۲ مدال المپیک و پرافتخارترین قهرمان تاریخ بازیهای المپیک است؟
آیا میدانستید که : دانشنامه بروکهاوس آلمانی، ورزش زورخانهای را در کتاب اصلی و جلد ویژه ورزش، «قدیمیترین ورزش بدنسازی جهان» معرفی میکند؟
آیا میدانستید که : والت دیزنی با دریافت ۲۲ جایزهٔ آکادمی و ۴ جایزهٔ افتخاری آکادمی، رکورددار دریافت جایزهٔ اسکار است؟
آیا میدانستید که : کره جواهرنشان، ۵۱٬۳۶۶ قطعه جواهر نصب شده بر روی یک کره ۳۴ کیلوگرمی به قطر ۶۶ سانتیمتر، از طلای ناب است؟
آیا میدانستید که : سیارک ۳۰۹۵ عمر خیام به افتخار عمر خیام دانشمند و شاعر ایرانی نامگذاری شدهاست؟
آیا میدانستید که : باران منجمد نوعی باران است که به هنگام برخورد به سطح زمین بلافاصله منجمد میشود؟
آیا میدانستید که : خدیجه آزادپور نخستین زن ایرانی است که در تاریخ بازیهای آسیایی موفق به کسب مدال طلای انفرادی شده است؟
آیا میدانستید که : زبان گنجشک گل ملی کشور سوئد است؟
آیا میدانستید که : درویشخان اولین قربانی سانحه رانندگی در ایران است؟
آیا میدانستید که : لوسی هابز تیلر نخستین زن در آمریکا بود که در رشته دندانپزشکی مدرکی دانشگاهی دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : بویاییپریشی، آسیب، اختلال یا سوء تعبیر حس بویایی است؟
آیا میدانستید که : مجله تایم ملاله یوسفزی را بعد از باراک اوباما، دومین شخصیت برتر جهان در سال ۲۰۱۲ نامید؟
آیا میدانستید که :ناهمرنگی عنبیه میتواند ارثی یا ناشی از موزاییسم ژنتیکی، آسیب یا بیماری باشد؟
آیا میدانستید که :در جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴، کشور غنا برای جلوگیری از اخلال در پخش مستقیم بازیهای تیم ملی این کشور از ساحل عاج برق قرض گرفت؟
آیا میدانستید که :الینور اوستروم نخستین و تنها زنی است که جایزه نوبل اقتصاد را دریافت کردهاست؟
آیا میدانستید که :علی ملکحسینی نخستین پیوند کبد از فرد زنده به زنده در ایران را انجام داد؟
آیا میدانستید که :چوب زغالاخته بدلیل داشتن چگالی بالا در آب غوطه ور نمیشود؟
آیا میدانستید که :انیاک نخستین رایانهای بود که با ۳۰ تن وزن قادر به انجام سیصد عمل ضرب در ثانیه بود؟
آیا میدانستید که :بیابان قرهقوم ۷۰ درصد ازکشور ترکمنستان را پوشانده است؟
آیا میدانستید که :دریای نور درشتترین و زیباترین الماس برلیان در میان گوهرهای سلطنتی ایران و یکی از گوهرهای معروف جهان است؟
آیا میدانستید که :تئودور میمن، فیزیکدان آمریکایی سازندهٔ اولین لیزر در جهان است؟
آیا میدانستید که :جان فورد با بردن چهار اسکار بهترین کارگردانی از مجموع پنج نامزدی، در این بخش رکورددار است؟
آیا میدانستید که :نخستین ماشین ظرفشویی کارا توسط جوزفین کاکرن در سال ۱۸۸۶ میلادی اختراع شد؟
آیا میدانستید که :سوئیس دارای سابقهٔ طولانی بیطرفی در مناسبات جهانی است، و از سال ۱۸۱۵ تاکنون وارد هیچ جنگی نشدهاست؟
آیا میدانستید که :پس از این که ساحل عاج به جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶ صعود کرد، دیدیه دروگبا از طرفین جنگ درخواست کرد تا سلاحهای خود را زمین بگذارند؛ درخواستی که منجر به پایان جنگ داخلی پنج ساله در آن کشور شد؟
آیا میدانستید که :قنات قصبهٔ گناباد بزرگترین و کهنترین کاریز جهان است؟
آیا میدانستید که :دریاچه کاریبا، پرآبترین دریاچه سد جهان، واقع در مرز کشورهای آفریقایی زامبیا و زیمبابوه است؟
آیا میدانستید که :سنگ آذرخشی نوعی شیشهٔ طبیعی است؟
آیا میدانستید که :تندیس آزادی یکی از یادبودهای ملی ایالات متحده آمریکا است؟
آیا میدانستید که :حرارت جریان آب گرم گلف استریم مساوی حرارتی است که از سوزاندن دو میلیون تن زغال بدست میآید؟
آیا میدانستید که :زبالهدان بزرگ اطلس شمالی یکی از بزرگترین زبالهدانهای پلاستیک جهان است و در اقیانوس اطلس ایجاد شده است؟
آیا میدانستید که :سیارک ۵۹۲۳۹ ابن هیثم به افتخار ابن هیثم دانشمند ایرانی نامگذاری شده است؟
آیا میدانستید که :در ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۵، کانادا چهارمین کشور و نخستین کشور در قاره آمریکا گردید که ازدواج همجنسگرایان را در سطح ملی قانونی کرد؟
آیا میدانستید که :ایرباس ای۳۸۰ بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان است؟
آیا میدانستید که :اندرو وایلز پس از سیصد سال موفق به اثبات قضیه آخر فرما شد؟
آیا میدانستید که :خفاشها با داشتن ۱٬۲۴۰ گونه، روی هم رفته حدود ۲۰ درصد از گونههای پستانداران را از آن خود کردهاند؟
آیا میدانستید که :الکسی لئونوف کیهاننورد روسی، نخستین انسانی است که اقدام به راهپیمایی فضایی کرده است؟
آیا میدانستید که :نیوتایموری نام گونهای از خوردن سوشی است که در آن غذا را روی بدن یک زن برهنه میچینند و از روی بدن او صرف میکنند؟
آیا میدانستید که :جکفروت بزرگترین میوه درختی جهان است؟
آیا میدانستید که :مهرشاد نراقی تنها موتورسوار در تاریخ ایران است که موفق شده است در سه کلاس ۱۲۵سیسی، ۲۵۰سیسی، ۴۵۰سیسی همزمان قهرمان ایران شود؟
آیا میدانستید که :درختان غول جزو بزرگترین درختان هستند و میانگین بیشینه ارتفاعشان به ۵۰ تا ۸۵ متر میرسد؟
آیا میدانستید که :در مارس ۱۸۴۸ به دلیل جمع شدن یخها، راه آبشارهای نیاگارا بسته شد و به مدت ۳۰ تا ۴۰ ساعت هیچ آبی از آنها نگذشت؟
آیا میدانستید که :از محمد مهروان طراح بزرگ تمبر ایران، تمبرهای زیبایی (حدود ۴۰۰۰ اثر هنری) بر جای ماندهاست؟
آیا میدانستید که :سنگ خارا از سنگینترین سنگها با چگالی ۲٫۷۵ گرم بر سانتیمتر مکعب میباشد؟
آیا میدانستید که :سیارک ۱۷۷۴۴ در سال ۱۹۹۸ به نام جودی فاستر نامگذاری شد؟
آیا میدانستید که :در سال ۲۰۱۲ بقایای آتش افروختهشده توسط نوعی انسان در حدود یک میلیون سال پیش در غار واندرورک یافت شد؟
آیا میدانستید که :شازده کوچولو پرفروشترین کتاب تک جلدی فرانسوی زبان دنیا است؟
آیا میدانستید که :لاکی دایمند ریچ در رکوردهای جهانی گینس رکورددار بیشترین خالکوبی بدن (۱۰۰٪) میباشد؟
آیا میدانستید که :اوتسی مرد یخی قدیمیترین مومیایی است که تاکنون در اروپا پیدا شده است؟
آیا میدانستید که :شکر قهوهای یا شکر سرخ قند نیشکر است که سرخ یا قهوهای رنگ است؟
آیا میدانستید که :منظور از جهش ژنی، هرگونه تغییر در ساختمان اسیدهای نوکلئیک تشکیل دهنده ماده وراثتی موجود زنده است که باعث تغییرات فنوتیپی میشود؟
آیا میدانستید که :فزونواقعنمایی به سبکی در نقاشی و تندیسگری گفته میشود که یک عکس یا نمونهٔ واقعی را با جزئیات دقیق تداعی کند؟
آیا میدانستید که :خمرهای سرخ به رهبری پل پوت نزدیک به دو میلیون نفر از جمعیت هشت میلیون نفری کامبوج را در کشتزارهای مرگ به قتل رساندند؟
آیا میدانستید که :سم عنکبوت سرگردان برزیلی میتواند در درمان اختلال نعوظ استفاده شود؟
آیا میدانستید که :پس از نبرد آوارایر میان رزمآوران ساسانی و ارمنیان، از وارتان مامیگونیان به عنوان قهرمان ملی ارمنستان یاد میشود؟
آیا میدانستید که :سگ آبی جانور ملی رسمی کشور کانادا از سال ۱۹۷۵ به این سو است؟
آیا میدانستید که :خوانشپریشی موجب اختلال در روانخوانی و یا درک مطلب میشود؟
آیا میدانستید که :برج ایفل توسط ۲۰٬۰۰۰ لامپ در شب نورپردازی میشود که از فاصلهٔ ۸۰ کیلومتری قابل مشاهده است؟
آیا میدانستید که :نیروگاه دماوند در استان تهران، بزرگترین نیروگاه سیکل ترکیبیِ خاورمیانه است؟
آیا میدانستید که :چشمه دیمه در استان چهارمحال و بختیاری، از گواراترین آبهای جهان است و دارای خواص درمانی از قبیل جلوگیری از پوسیدگی دندان و درمان سنگ کلیه است؟
آیا میدانستید که :آلثینگی نخستین نمونه از مجلسهای قانونگذاری امروزین است؟
آیا میدانستید که :مظفرالدینشاه قاجار نخستین پادشاه ایران است که نظام مشروطه را تجربه کرده و آخرین پادشاهی میباشد که در ایران درگذشته است؟
آیا میدانستید که :خرس آبی توانایی دارد ۱۰ سال بدون آب و غذا و در شرایط دمایی بسیار سرد و گرم زندگی کند؟
آیا میدانستید که :وین، بهترین شهر جهان بر پایه کیفیت زندگی در سال ۲۰۱۳ میلادی بوده است؟
آیا میدانستید که :محمدنبی سربلوکی، شیمیدان ایرانی، کاشف دندروزوم است؟
آیا میدانستید که :کریستوفر واکن پیش از بازیگری تربیتکننده شیر در یک سیرک بود؟
آیا میدانستید که :غار ماهیکور غاری در استان لرستان است که ماهیان موجود در آن، فاقد چشم میباشند؟
آیا میدانستید که :تابهبویا گل ملی کشور پاراگوئه است؟
آیا میدانستید که :ناپدید شدن سرنشینان کشتی ماری سلست همچنان یکی از اسرار تاریخ دریانوردی است؟
آیا میدانستید که :چغازنبیل نخستین اثر تاریخی از ایران بود که در سال ۱۹۷۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت؟
آیا میدانستید که :دیوار آتش نام عمومی برنامههایی است که از دستیابی غیر مجاز به یک سیستم رایانه جلوگیری میکنند؟
آیا میدانستید که :نمایش سگ وستمینستر کنل کلاب، که در سال ۱۸۷۷ تأسیس گردید، معتبرترین مسابقات نمایش سگ در آمریکا میباشد؟
آیا میدانستید که :عمر خیام دهانهای برخوردی بر روی ماه است که به افتخار خیام، ستارهشناس، ریاضیدان و شاعر ایرانی سده ۱۱ میلادی نامگذاری شدهاست؟
آیا میدانستید که :سیمئون زاکسن-کبورگ و گوتا ۵۵ سال پیش از نخستوزیری کشور بلغارستان پادشاه این کشور بود؟
آیا میدانستید که :حسن شاهرخی از مشهورترین طراحان فرش ایران است که تحولی در طراحی فرش کرمان و ایران ایجاد کرد؟
آیا میدانستید که :رایانه پوشیدنی رایانهای است که بر بدن پوشیده میشود؟
آیا میدانستید که :رکوردهای جهانی گینس مدونا را به عنوان موفقترین زن هنرمند معرفی کردهاست؟
آیا میدانستید که :جمهوری فدراتیو برزیل بزرگترین و پرجمعیّتترین کشور آمریکای جنوبی است؟
آیا میدانستید که :تمساح کروموزوم جنسی ندارد و جنسیت این حیوان در داخل تخم با درجه حرارت تعیین میشود؟
آیا میدانستید که :باداب سورت پس از پاموککاله ترکیه، دومین چشمهٔ ثبت شده آب شور جهان است؟
آیا میدانستید که :ایمان افتخاری اولین دانشآموز دوم دبیرستانی ایرانی بود که به مسابقات المپیاد جهانی ریاضی اعزام شد و مدال طلای جهانی گرفت؟
آیا میدانستید که :یوهانا سیگورداردوتیر سیاستمدار ایسلندی نخستین رئیس دولت همجنسگرای دنیا در تاریخ دوران نوین بهشمار میرود؟
آیا میدانستید که : گل ساعت گونهای از گیاهان گلدار است که بیشتر در نواحی استوایی آمریکا و آفریقا رشد میکند؟
آیا میدانستید که : الکساندر کارلین بزرگترین و پرافتخارترین کشتیگیر طول تاریخ کشتی فرنگی است؟
آیا میدانستید که : جیمز دین اولین بازیگری بود که پس از مرگ نامزد جایزه اسکار شد و تنها کسی است که دو بار پس از مرگش نامزد اسکار شده است؟
آیا میدانستید که : سارا برنارد بازیگر اهل فرانسه به عنوان «مشهورترین بازیگر زن تاریخ» انتخاب شده است؟
آیا میدانستید که : آبراهام اورتلیوس نخستین کسی بود که نظریه زمینساخت صفحهای را ارائه کرد؟
آیا میدانستید که : کنوت، خرس قطبی محبوب باغوحش برلین، تنها در نخستین سال زندگیش درآمد باغوحش را ۵ میلیون یورو افزایش داد؟
آیا میدانستید که : اصطلاح نسل ایکس توسط داگلاس کپلند رواج یافت؟
آیا میدانستید که :در صورتی که نوزاد دچار کلستاز مورد فوتوتراپی قرار گیرد، ممکن است که سندرم نادر نوزاد برنزه بروز کند که در آن پوست، سرم و ادرار نوزاد رنگ خاکستری - قهوهای تیره پیدا میکنند ؟
آیا میدانستید که :۶۶۶هراسی نوعی هراس است که منجر به ترس از عدد ۶۶۶ میشود؟
آیا میدانستید که :باقیماندگان( در تصویر ) سقوط پرواز شماره ۵۷۱ نیروی هوایی اروگوئه برای زنده ماندن مجبور شدند از بقایای دوستان شان که در گذشته بودند تغذیه کنند؟
آیا میدانستید که :در آنشلوس، ۹۹٫۷۳٪ مردم اتریش موافقت خود را با الحاق به آلمان ابراز داشتند؟
آیا میدانستید که :زبان رقص زبان ارتباطی زنبورهای عسل برای نشان دادن محل وجود غذا است؟
آیا میدانستید که :در شرایطی ممکن است دمای منفی به وجود بیاید؟
آیا میدانستید که :کپنهاگ ، وین و ملبورن، بهترین شهرهای جهان برای زندگی هستند؟
آیا میدانستید که :مومیایی پارسی، یک مومیایی تقلبی بوده است؟
آیا میدانستید که :خروار بزرگترین یکای ایرانی اندازهگیری جرم است؟
آیا میدانستید که :گلینوش، سردار ایرانی به همراهی بهمن جادویه، در نبردی با ابوعبید ثقفی پدر مختار در کناره فرات ، اعراب را شکست دادند و ۴۰۰۰ تن را کشته و ۳۰۰۰ تن دیگر را مجبور به فرار کردند.

آیا میدانستید که : دهانهای را بر روی مریخ به افتخار رابرت آنسون هاینلاین نویسندهٔ آمریکایی سبک علمی–تخیلی، «هاینلاین» نامگذاری کردهاند؟
آیا میدانستید که : زهره قایینی تنها ایرانی است که تاکنون به ریاست هیئت داوران جایزه جهانی هانس کریستین آندرسن برگزیده شدهاست؟
آیا میدانستید که : آب خالص بیشترین چگالیش را که برابر ۱ گرم بر سانتیمتر مکعب است در دمای ۳٫۹۸ درجه سلسیوس بهدست میآورد؟
آیا میدانستید که : در میان دلفینها رفتارهای همجنسگرایانه وجود دارد و دلفینهای پوزهبطری به صورت متناوب با همجنسان خود معاشقه و نزدیکی میکنند؟
آیا میدانستید که : بهگفته داریوش مهرجویی، داستان فیلم هامون با الهام از بوف کور صادق هدایت نوشته شده است؟
آیا میدانستید که : نخستین مداد بهشکل امروزی، در سال ۱۵۶۰ توسط یک زن و شوهر ایتالیایی با قرار دادن یک تکه گرافیت میان دو تکه چوب سرو اختراع شد؟
آیا میدانستید که : اسحاق نیوتن هنگام تولد کودکی زودرس و بقدری نحیف بود که پزشکان به زندهماندن او امید چندانی نداشتند؟
آیا میدانستید که : در پوست زرافه دستکم ۱۱ مادهٔ شیمیایی معطر وجود دارد که مواد شیمیایی معطر روی پوست نرها نسبت به مادهها بوی قویتری دارد؟
آیا میدانستید که : خرچنگ عنکبوتی ژاپنی گونهای خرچنگ است که طول پاهایش به ۳٫۷ متر میرسد؟
آیا میدانستید که : فرانکلین دلانو روزولت سی و دومین رئیسجمهور آمریکا به علت بیماری فلج اطفال از کمر به پایین فلج شده و قادر به راه رفتن نبود؟
آیا میدانستید که : در صورت برقراری تماس بین دو قطعه فلز با سطوح کاملاً تمیز و صاف در خلأ، دو تکه فلز بر اثر پدیدهٔ جوش سرد کاملاً به هم پیوند خورده و مانند یک قطعه درمیآیند؟
آیا میدانستید که : عبدالله موحد با ۶ مدال طلای جهان و المپیک در جایگاه نخست فهرست مشاهیر کشتی ایران و جایگاه یازدهم تالار مشاهیر کشتی آزاد فیلا قرار دارد؟
آیا میدانستید که : نوشتن رمان شبزندهداری فینگنها توسط جیمز جویس هفده سال به طول انجامید؟
آیا میدانستید که : جیمز کامرون کارگردان اولین و دومین فیلم پرفروش تاریخ (آواتار و تایتانیک) است؟
آیا میدانستید که : نخستین اجرا از اپرای لا تراویاتای جوزپه وردی، شکستی بزرگ بود؟
آیا میدانستید که : آبشار یخی دماوند از نظر ارتفاع از سطح دریا مرتفعترین آبشار خاورمیانه است؟
آیا میدانستید که : دارابی بزرگترین میوه از سرده مرکبات است؟
آیا میدانستید که : بابا لنگدراز، منتشر شده در ۱۹۱۲، رمانی نامهنگارانه نوشته جین وبستر، نویسنده آمریکایی است؟
آیا میدانستید که : موزونه چاریوا نخستین زنی است که برای تاجیکستان در المپیک مدال آوردهاست؟
آیا میدانستید که : ترانهٔ مرا ببوس اثری با صدای حسن گلنراقی و شعر سروده حیدر رقابی عنوان تصنیف محبوبی در ایران است؟
آیا میدانستید که : قنات دوطبقه مون در شهرستان اردستان تنها قنات دوطبقه جهان میباشد که ۸۰۰ سال پیش احداث شده است؟
آیا میدانستید که : دانمارک فاقد کوهستان است و بلندترین نقطه آن ۱۷۰٫۸۶ متر از سطح دریا ارتفاع دارد؟
آیا میدانستید که : پردیس ثابتی از سوی شبکه خبری سیانان به عنوان «یکی از ۸ نوابغی که دنیای ما را متحول خواهند ساخت» معرفی شدهاست؟
آیا میدانستید که : جعفر سلماسی نخستین مدالآور ایران در بازیهای المپیک بود؟
آیا میدانستید که : مصرف عسل برای کودکان زیر دو سال به دلیل ایجاد سم بوتولینوم، خطرناک است؟
آیا میدانستید که : بزرگترین آشیانه درختی پرندهساز شناختهشده را یک جفت عقاب سر سفید در فلوریدای آمریکا ساختهاند؟
آیا میدانستید که : لیفن آلودهترین شهر دنیا، در استان شانشی چین واقع شدهاست؟
آیا میدانستید که : قانون حمورابی نخستین سند شناخته شدهایست که در آن یک فرمانروا به اعلان عمومی یک مجموعه کامل قوانین برای ملت خود اقدام میکند؟
آیا میدانستید که : پینا کولادا نوشیدنی رسمی پورتو ریکو است؟
آیا میدانستید که : سرو ابرکوه با ۴۸۰۰ سال قدمت دومین درخت کهنسال در جهان و یکی از آثار طبیعی ملی ایران است؟
آیا میدانستید که : دکتر ابوالقاسم بختیار، از بنیانگذاران و استاد دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، در جوانی دستفروشی میکرد. در ۳۹ سالگی وارد دبیرستان شد و در ۵۵ سالگی تحصیل پزشکی را به پایان رساند؟
آیا میدانستید که : ژوزف نیسهفور نیپس نخستین عکاس تاریخ است؟
آیا میدانستید که : هستهٔ ازگیل به علت داشتن اسید سیانیدریک، سمی است و باید از خوردن آن اجتناب کرد؟
آیا میدانستید که : طاووس، نماد طایفه یزیدیه است. یزیدیان معتقدند که طاووس نماد «فرشته اعظم» است؟
آیا میدانستید که : تکوما گل ملی کشور باهاما است؟
آیا میدانستید که : اندازهٔ کدو تنبل میتواند بسیار بزرگ شود. بزرگترین کدو تنبل جهان وزنی بیش از ۸۰۰ کیلوگرم داشتهاست؟
آیا میدانستید که : مریل استریپ با ۱۸ نامزدی اسکار و ۲۸ نامزدی گوی طلایی رکورددار بیشترین تعداد نامزدی برای این جوایز است؟
آیا میدانستید که : در هند ۴۲۸ زبان وجود دارد که ۴۱۵ زبان زنده هستند و کاربرد دارند و ۱۳ زبان امروزه منسوخ شدهاست؟
آیا میدانستید که : به افتخار کورت وانگات نویسنده علمی–تخیلی، سیارک ۲۵۳۹۹ را «وانگات» نامیدند؟
آیا میدانستید که : کلبه عمو تام نوشتهٔ هریت بیچر استو، تأثیر زیادی بر جنگ داخلی آمریکا و بردهداری در آمریکا گذاشت؟
آیا میدانستید که : نان برنجی، اصلیترین رهآورد کرمانشاه، در هفتمین اجلاس سراسری شورای سیاستگذاری ثبت آثار معنوی کشور که در شهر شاهرود برگزار شد، به ثبت ملی رسید؟
آیا میدانستید که : جنین سپیداج حتی پیش از به دنیا آمدن قادر به مشاهده دنیای پیرامون خود است؟
آیا میدانستید که : در برخی از خفاشها مادهها رویداد لقاح را عقب میاندازند به این معنی که برای مدتی، گاهی تا چند ماه پس از جفتگیری، سلول مردانه را دستنخورده در بدن خود نگه میدارند و در هنگام مناسب آن را با سلول زنانه تماس میدهند؟
آیا میدانستید که : گودال شنا از شاهکارهای توماس ایکینز دانسته میشود؟
آیا میدانستید که : سامسونخان و هزاران نفر پناهنده روس، در جنگهای ایران و روسیه بنفع ایران جنگیدند؟
آیا میدانستید که : وینستون چرچیل، نخستوزیر بریتانیا بهخاطر نوشتههایش (بهویژه جنگ جهانی دوم) جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۵۳ را دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : آخوندک ماده پس از جفتگیری جنس مخالف خود را میخورد؟
آیا میدانستید که : در شرایط مناسب، فلز پالادیم توانایی جذب هیدروژن را تا ۹۰۰ برابر حجم خود دارد؟
آیا میدانستید که : یکی از روشهایی که روانشناسان برای درمان اختلالات روانی و جسمی کودکان و بزرگسالان از آنها بهره میبرند کتاب درمانی است؟
آیا میدانستید که : کاخ گلستان در سی و هفتمین اجلاس سالانه کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو در پنومپن، پایتخت کامبوج، در فهرست آثار جهانی به ثبت رسید؟
آیا میدانستید که : ونسان ون گوگ نقاش نامدار هلندی در زمان حیاتش در گمنامی بهسر میبرد و در تمام طول عمر خود تنها یک تابلو یعنی تاکستان سرخ را فروخت؟
آیا میدانستید که : اقلیم مدیترانهای علاوه بر سرزمینهای اطراف دریای مدیترانه در بخشهایی از کالیفرنیا، استرالیای غربی و جنوبی، جنوب غربی آفریقای جنوبی و مرکز شیلی نیز وجود دارد؟
آیا میدانستید که : عبارت رایج برای سلام گفتن بین یهودیان شلوم علیخم است که مشابه سلام علیکم مسلمانان است؟
آیا میدانستید که : کولوسئوم یکی از عجایب هفتگانه جدید به شمار میرود؟
آیا میدانستید که : طه حسین نویسنده و سخنور نابینای مصری از پیشگامان جنبش نوگرایی در مصر بود که در ۱۹۵۰ وزیر آموزش و پرورش مصر شد و آموزش همگانی را آزاد و رایگان کرد؟
آیا میدانستید که : نخستین باغوحش به سبک جدید در ایران در زمان ناصرالدینشاه قاجار احداث شد؟
آیا میدانستید که : قویترین میکروسکوپ الکترونی دنیا توان نمایش ذراتی به اندازه ۵۰ پیکومتر و تصاویری از اجزای اتم و حرکت اتمها را دارد؟
آیا میدانستید که : رنگینکمان گاهی و به ندرت در موقع طلوع یا غروب خورشید تشکیل میشود؟
آیا میدانستید که : پزشکی در کشور آلمان بیمار خود را بر اساس قسمتی از مجموعه تلویزیونی دکتر هاوس درمان کرد؟
آیا میدانستید که : آشا بهوسله با داشتن بیش از ۱۱۰۰۰ عنوان ترانه ضبط شده رکورددار خوانندگی بیشترین ترانه در تاریخ است؟
آیا میدانستید که : ویلم-الکساندر نخستین پادشاه هلند پس از ۱۲۳ سال حکومت سه ملکه در این کشور است ؟
آیا میدانستید که : موزه لوور پربازدیدترین موزه جهان است؟
آیا میدانستید که : عظیم قیچیساز تنها هیمالیانورد ایرانی است که توانسته به سیزده قلهٔ بالای هشت هزارمتری صعود کند؟
آیا میدانستید که : یک سال پس از کشته شدن بابک خرمدین، ۳۰ هزار نفر از خرمدینان به فرماندهی نرسه بر نیروهای خلیفه معتصم پیروز شدند؟
آیا میدانستید که : استیون هاوکینگ فیزیکدان، کیهانشناس، و نویسندهٔ بریتانیایی، مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک بوده و توانایی هیچ نوع تحرکی و حتی سخن گفتن را نیز ندارد؟
آیا میدانستید که : مرتضی مهرزاد با قد ۲۴۶٫۴ سانتیمتر به عنوان بلندترین مرد ایران شناخته میشود؟
آیا میدانستید که : مایکل فلپس شناگر آمریکایی، دارندهٔ ۲۲ مدال المپیک و پرافتخارترین قهرمان تاریخ بازیهای المپیک است؟
آیا میدانستید که : دانشنامه بروکهاوس آلمانی، ورزش زورخانهای را در کتاب اصلی و جلد ویژه ورزش، «قدیمیترین ورزش بدنسازی جهان» معرفی میکند؟
آیا میدانستید که : والت دیزنی با دریافت ۲۲ جایزهٔ آکادمی و ۴ جایزهٔ افتخاری آکادمی، رکورددار دریافت جایزهٔ اسکار است؟
آیا میدانستید که : کره جواهرنشان، ۵۱٬۳۶۶ قطعه جواهر نصب شده بر روی یک کره ۳۴ کیلوگرمی به قطر ۶۶ سانتیمتر، از طلای ناب است؟
آیا میدانستید که : سیارک ۳۰۹۵ عمر خیام به افتخار عمر خیام دانشمند و شاعر ایرانی نامگذاری شدهاست؟
آیا میدانستید که : باران منجمد نوعی باران است که به هنگام برخورد به سطح زمین بلافاصله منجمد میشود؟
آیا میدانستید که : خدیجه آزادپور نخستین زن ایرانی است که در تاریخ بازیهای آسیایی موفق به کسب مدال طلای انفرادی شده است؟
آیا میدانستید که : زبان گنجشک گل ملی کشور سوئد است؟
آیا میدانستید که : درویشخان اولین قربانی سانحه رانندگی در ایران است؟
آیا میدانستید که : لوسی هابز تیلر نخستین زن در آمریکا بود که در رشته دندانپزشکی مدرکی دانشگاهی دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : بویاییپریشی، آسیب، اختلال یا سوء تعبیر حس بویایی است؟
آیا میدانستید که : مجله تایم ملاله یوسفزی را بعد از باراک اوباما، دومین شخصیت برتر جهان در سال ۲۰۱۲ نامید؟
آیا میدانستید که :ناهمرنگی عنبیه میتواند ارثی یا ناشی از موزاییسم ژنتیکی، آسیب یا بیماری باشد؟
آیا میدانستید که :در جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴، کشور غنا برای جلوگیری از اخلال در پخش مستقیم بازیهای تیم ملی این کشور از ساحل عاج برق قرض گرفت؟
آیا میدانستید که :الینور اوستروم نخستین و تنها زنی است که جایزه نوبل اقتصاد را دریافت کردهاست؟
آیا میدانستید که :علی ملکحسینی نخستین پیوند کبد از فرد زنده به زنده در ایران را انجام داد؟
آیا میدانستید که :چوب زغالاخته بدلیل داشتن چگالی بالا در آب غوطه ور نمیشود؟
آیا میدانستید که :انیاک نخستین رایانهای بود که با ۳۰ تن وزن قادر به انجام سیصد عمل ضرب در ثانیه بود؟
آیا میدانستید که :بیابان قرهقوم ۷۰ درصد ازکشور ترکمنستان را پوشانده است؟
آیا میدانستید که :دریای نور درشتترین و زیباترین الماس برلیان در میان گوهرهای سلطنتی ایران و یکی از گوهرهای معروف جهان است؟
آیا میدانستید که :تئودور میمن، فیزیکدان آمریکایی سازندهٔ اولین لیزر در جهان است؟
آیا میدانستید که :جان فورد با بردن چهار اسکار بهترین کارگردانی از مجموع پنج نامزدی، در این بخش رکورددار است؟
آیا میدانستید که :نخستین ماشین ظرفشویی کارا توسط جوزفین کاکرن در سال ۱۸۸۶ میلادی اختراع شد؟
آیا میدانستید که :سوئیس دارای سابقهٔ طولانی بیطرفی در مناسبات جهانی است، و از سال ۱۸۱۵ تاکنون وارد هیچ جنگی نشدهاست؟
آیا میدانستید که :پس از این که ساحل عاج به جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶ صعود کرد، دیدیه دروگبا از طرفین جنگ درخواست کرد تا سلاحهای خود را زمین بگذارند؛ درخواستی که منجر به پایان جنگ داخلی پنج ساله در آن کشور شد؟
آیا میدانستید که :قنات قصبهٔ گناباد بزرگترین و کهنترین کاریز جهان است؟
آیا میدانستید که :دریاچه کاریبا، پرآبترین دریاچه سد جهان، واقع در مرز کشورهای آفریقایی زامبیا و زیمبابوه است؟
آیا میدانستید که :سنگ آذرخشی نوعی شیشهٔ طبیعی است؟
آیا میدانستید که :تندیس آزادی یکی از یادبودهای ملی ایالات متحده آمریکا است؟
آیا میدانستید که :حرارت جریان آب گرم گلف استریم مساوی حرارتی است که از سوزاندن دو میلیون تن زغال بدست میآید؟
آیا میدانستید که :زبالهدان بزرگ اطلس شمالی یکی از بزرگترین زبالهدانهای پلاستیک جهان است و در اقیانوس اطلس ایجاد شده است؟
آیا میدانستید که :سیارک ۵۹۲۳۹ ابن هیثم به افتخار ابن هیثم دانشمند ایرانی نامگذاری شده است؟
آیا میدانستید که :در ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۵، کانادا چهارمین کشور و نخستین کشور در قاره آمریکا گردید که ازدواج همجنسگرایان را در سطح ملی قانونی کرد؟
آیا میدانستید که :ایرباس ای۳۸۰ بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان است؟
آیا میدانستید که :اندرو وایلز پس از سیصد سال موفق به اثبات قضیه آخر فرما شد؟
آیا میدانستید که :خفاشها با داشتن ۱٬۲۴۰ گونه، روی هم رفته حدود ۲۰ درصد از گونههای پستانداران را از آن خود کردهاند؟
آیا میدانستید که :الکسی لئونوف کیهاننورد روسی، نخستین انسانی است که اقدام به راهپیمایی فضایی کرده است؟
آیا میدانستید که :نیوتایموری نام گونهای از خوردن سوشی است که در آن غذا را روی بدن یک زن برهنه میچینند و از روی بدن او صرف میکنند؟
آیا میدانستید که :جکفروت بزرگترین میوه درختی جهان است؟
آیا میدانستید که :مهرشاد نراقی تنها موتورسوار در تاریخ ایران است که موفق شده است در سه کلاس ۱۲۵سیسی، ۲۵۰سیسی، ۴۵۰سیسی همزمان قهرمان ایران شود؟
آیا میدانستید که :درختان غول جزو بزرگترین درختان هستند و میانگین بیشینه ارتفاعشان به ۵۰ تا ۸۵ متر میرسد؟
آیا میدانستید که :در مارس ۱۸۴۸ به دلیل جمع شدن یخها، راه آبشارهای نیاگارا بسته شد و به مدت ۳۰ تا ۴۰ ساعت هیچ آبی از آنها نگذشت؟
آیا میدانستید که :از محمد مهروان طراح بزرگ تمبر ایران، تمبرهای زیبایی (حدود ۴۰۰۰ اثر هنری) بر جای ماندهاست؟
آیا میدانستید که :سنگ خارا از سنگینترین سنگها با چگالی ۲٫۷۵ گرم بر سانتیمتر مکعب میباشد؟
آیا میدانستید که :سیارک ۱۷۷۴۴ در سال ۱۹۹۸ به نام جودی فاستر نامگذاری شد؟
آیا میدانستید که :در سال ۲۰۱۲ بقایای آتش افروختهشده توسط نوعی انسان در حدود یک میلیون سال پیش در غار واندرورک یافت شد؟
آیا میدانستید که :شازده کوچولو پرفروشترین کتاب تک جلدی فرانسوی زبان دنیا است؟
آیا میدانستید که :لاکی دایمند ریچ در رکوردهای جهانی گینس رکورددار بیشترین خالکوبی بدن (۱۰۰٪) میباشد؟
آیا میدانستید که :اوتسی مرد یخی قدیمیترین مومیایی است که تاکنون در اروپا پیدا شده است؟
آیا میدانستید که :شکر قهوهای یا شکر سرخ قند نیشکر است که سرخ یا قهوهای رنگ است؟
آیا میدانستید که :منظور از جهش ژنی، هرگونه تغییر در ساختمان اسیدهای نوکلئیک تشکیل دهنده ماده وراثتی موجود زنده است که باعث تغییرات فنوتیپی میشود؟
آیا میدانستید که :فزونواقعنمایی به سبکی در نقاشی و تندیسگری گفته میشود که یک عکس یا نمونهٔ واقعی را با جزئیات دقیق تداعی کند؟
آیا میدانستید که :خمرهای سرخ به رهبری پل پوت نزدیک به دو میلیون نفر از جمعیت هشت میلیون نفری کامبوج را در کشتزارهای مرگ به قتل رساندند؟
آیا میدانستید که :سم عنکبوت سرگردان برزیلی میتواند در درمان اختلال نعوظ استفاده شود؟
آیا میدانستید که :پس از نبرد آوارایر میان رزمآوران ساسانی و ارمنیان، از وارتان مامیگونیان به عنوان قهرمان ملی ارمنستان یاد میشود؟
آیا میدانستید که :سگ آبی جانور ملی رسمی کشور کانادا از سال ۱۹۷۵ به این سو است؟
آیا میدانستید که :خوانشپریشی موجب اختلال در روانخوانی و یا درک مطلب میشود؟
آیا میدانستید که :برج ایفل توسط ۲۰٬۰۰۰ لامپ در شب نورپردازی میشود که از فاصلهٔ ۸۰ کیلومتری قابل مشاهده است؟
آیا میدانستید که :نیروگاه دماوند در استان تهران، بزرگترین نیروگاه سیکل ترکیبیِ خاورمیانه است؟
آیا میدانستید که :چشمه دیمه در استان چهارمحال و بختیاری، از گواراترین آبهای جهان است و دارای خواص درمانی از قبیل جلوگیری از پوسیدگی دندان و درمان سنگ کلیه است؟
آیا میدانستید که :آلثینگی نخستین نمونه از مجلسهای قانونگذاری امروزین است؟
آیا میدانستید که :مظفرالدینشاه قاجار نخستین پادشاه ایران است که نظام مشروطه را تجربه کرده و آخرین پادشاهی میباشد که در ایران درگذشته است؟
آیا میدانستید که :خرس آبی توانایی دارد ۱۰ سال بدون آب و غذا و در شرایط دمایی بسیار سرد و گرم زندگی کند؟
آیا میدانستید که :وین، بهترین شهر جهان بر پایه کیفیت زندگی در سال ۲۰۱۳ میلادی بوده است؟
آیا میدانستید که :محمدنبی سربلوکی، شیمیدان ایرانی، کاشف دندروزوم است؟
آیا میدانستید که :کریستوفر واکن پیش از بازیگری تربیتکننده شیر در یک سیرک بود؟
آیا میدانستید که :غار ماهیکور غاری در استان لرستان است که ماهیان موجود در آن، فاقد چشم میباشند؟
آیا میدانستید که :تابهبویا گل ملی کشور پاراگوئه است؟
آیا میدانستید که :ناپدید شدن سرنشینان کشتی ماری سلست همچنان یکی از اسرار تاریخ دریانوردی است؟
آیا میدانستید که :چغازنبیل نخستین اثر تاریخی از ایران بود که در سال ۱۹۷۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت؟
آیا میدانستید که :دیوار آتش نام عمومی برنامههایی است که از دستیابی غیر مجاز به یک سیستم رایانه جلوگیری میکنند؟
آیا میدانستید که :نمایش سگ وستمینستر کنل کلاب، که در سال ۱۸۷۷ تأسیس گردید، معتبرترین مسابقات نمایش سگ در آمریکا میباشد؟
آیا میدانستید که :عمر خیام دهانهای برخوردی بر روی ماه است که به افتخار خیام، ستارهشناس، ریاضیدان و شاعر ایرانی سده ۱۱ میلادی نامگذاری شدهاست؟
آیا میدانستید که :سیمئون زاکسن-کبورگ و گوتا ۵۵ سال پیش از نخستوزیری کشور بلغارستان پادشاه این کشور بود؟
آیا میدانستید که :حسن شاهرخی از مشهورترین طراحان فرش ایران است که تحولی در طراحی فرش کرمان و ایران ایجاد کرد؟
آیا میدانستید که :رایانه پوشیدنی رایانهای است که بر بدن پوشیده میشود؟
آیا میدانستید که :رکوردهای جهانی گینس مدونا را به عنوان موفقترین زن هنرمند معرفی کردهاست؟
آیا میدانستید که :جمهوری فدراتیو برزیل بزرگترین و پرجمعیّتترین کشور آمریکای جنوبی است؟
آیا میدانستید که :تمساح کروموزوم جنسی ندارد و جنسیت این حیوان در داخل تخم با درجه حرارت تعیین میشود؟
آیا میدانستید که :باداب سورت پس از پاموککاله ترکیه، دومین چشمهٔ ثبت شده آب شور جهان است؟
آیا میدانستید که :ایمان افتخاری اولین دانشآموز دوم دبیرستانی ایرانی بود که به مسابقات المپیاد جهانی ریاضی اعزام شد و مدال طلای جهانی گرفت؟
آیا میدانستید که :یوهانا سیگورداردوتیر سیاستمدار ایسلندی نخستین رئیس دولت همجنسگرای دنیا در تاریخ دوران نوین بهشمار میرود؟
آیا میدانستید که : گل ساعت گونهای از گیاهان گلدار است که بیشتر در نواحی استوایی آمریکا و آفریقا رشد میکند؟
آیا میدانستید که : الکساندر کارلین بزرگترین و پرافتخارترین کشتیگیر طول تاریخ کشتی فرنگی است؟
آیا میدانستید که : جیمز دین اولین بازیگری بود که پس از مرگ نامزد جایزه اسکار شد و تنها کسی است که دو بار پس از مرگش نامزد اسکار شده است؟
آیا میدانستید که : سارا برنارد بازیگر اهل فرانسه به عنوان «مشهورترین بازیگر زن تاریخ» انتخاب شده است؟
آیا میدانستید که : آبراهام اورتلیوس نخستین کسی بود که نظریه زمینساخت صفحهای را ارائه کرد؟
آیا میدانستید که : کنوت، خرس قطبی محبوب باغوحش برلین، تنها در نخستین سال زندگیش درآمد باغوحش را ۵ میلیون یورو افزایش داد؟
آیا میدانستید که : اصطلاح نسل ایکس توسط داگلاس کپلند رواج یافت؟
آیا میدانستید که :در صورتی که نوزاد دچار کلستاز مورد فوتوتراپی قرار گیرد، ممکن است که سندرم نادر نوزاد برنزه بروز کند که در آن پوست، سرم و ادرار نوزاد رنگ خاکستری - قهوهای تیره پیدا میکنند ؟
آیا میدانستید که :۶۶۶هراسی نوعی هراس است که منجر به ترس از عدد ۶۶۶ میشود؟
آیا میدانستید که :باقیماندگان( در تصویر ) سقوط پرواز شماره ۵۷۱ نیروی هوایی اروگوئه برای زنده ماندن مجبور شدند از بقایای دوستان شان که در گذشته بودند تغذیه کنند؟
آیا میدانستید که :در آنشلوس، ۹۹٫۷۳٪ مردم اتریش موافقت خود را با الحاق به آلمان ابراز داشتند؟
آیا میدانستید که :زبان رقص زبان ارتباطی زنبورهای عسل برای نشان دادن محل وجود غذا است؟
آیا میدانستید که :در شرایطی ممکن است دمای منفی به وجود بیاید؟
آیا میدانستید که :کپنهاگ ، وین و ملبورن، بهترین شهرهای جهان برای زندگی هستند؟
آیا میدانستید که :مومیایی پارسی، یک مومیایی تقلبی بوده است؟
آیا میدانستید که :خروار بزرگترین یکای ایرانی اندازهگیری جرم است؟
آیا میدانستید که :گلینوش، سردار ایرانی به همراهی بهمن جادویه، در نبردی با ابوعبید ثقفی پدر مختار در کناره فرات ، اعراب را شکست دادند و ۴۰۰۰ تن را کشته و ۳۰۰۰ تن دیگر را مجبور به فرار کردند.
7:54 am
زمان فتحعلی شاه
نقطهٔ شروع مدگرایی زمانی بود که بانوی ارشد فتحعلی شاه طی یک مهمانی دربار با "الیزابت مک نیل" همسر "جان مک نیل" آشنا شد. الیزابت مک نیل در آن مهمانی لباس ساتن سپید، تزئین شده با چینهای توری و همچنین ردای قرمز ابریشمی بر تن داشت که در تضاد با لباسها و جواهرات با شکوه و پر زرق و برق خانمهای درباری بود. اما همین لباس ساده چشم بانوی اول دربار ایران را گرفت و نقطه شروعی شد بر تغییر لباس زنان دربار قاجار.
بعدها در سال ۱۸۵۰ میلادی، "لیدی شیل" با ملک جهان مادر ناصرالدین شاه دیدار کرد. او شرحی شگرف از لباسهای دربار نوشت و در یادداشتهایش آورد که چقدر لباسهای ساده اروپایی وی خانمهای قجری را هم زمان مجذوب و متحیر کرده بود.

زمان ناصرالدین شاه
در زمان سلطنت ناصرالدین شاه و به واسطهٔ نفوذ دخترش تاج السلطنه که تحصیل کردهٔ اروپا بود و از آزادی زنان ایران پشتیبانی میکرد باعث ورود مد روز در سبک اروپایی به ایران شد. تا جایی که وی برای نامزدی و عروسی اش لباسی ساخته از ابریشم صورتی با ساتن سفید پوشید که با تور سر به سبک عروسهای اروپایی کامل میشد؛ دیگر زنان درباری نیز لباسهایی به سبک دههٔ ۱۸۷۰ میلادی میپوشیدند که خط یقه شان دکولته(یقه باز) بود.
اندازهٔ دامنهای سنتی متفاوت بود، اما طبق مد دههٔ ۱۸۶۰ میلادی در ایران، دامنها کوتاه و جنس شان ضخیم شده بود و "شلیته" نامیده میشدند، تا اینکه ناصرالدین شاه در جریان سفر به پاریس و دیدن رقصندگان باله مدل دامن آنها را به زنان دربار معرفی کرد. لباس زنان دربار، اوایل ترکیبی از نیم تنه (ژاکت) های تنگ با آستینهای بلند بود با شلواری که به شکل زنگوله تا زانوها میرسید، همهٔ لباسها از پارچه زربفت ابریشمی و مخمل ساخته شده بودند. یک شال معمولا صورت را در بر میگرفت و زیر چانه گره زده میشد. بسته به وضعیت پوشنده لباس مقدار زیادی از جواهرات نیز آویخته میشد.
تغییرات در لباسهای سنتی بصورت تدریجی از اواسط قرن نوزدهم شکل گرفت و شامل شلوارهای کوتاهتر، و دامنهایی در اندازه و ضخامتهای مختلف بود که روی شلوارهای تنگ یا جورابهای نازک پوشیده میشد. معرفی جامه اروپایی به زنان دربار تدریجی بود و از اواخر قرن نوزدهم شروع شد که شامل انطباق با سبک سنتی است. برای نمونه کتها با دکمه بسته شدند و خط یقه V شکل داشتند. لباسهای بلند با کمر تنگ و دامنهای ضخیم که زیر کت پوشیده میشد. شنلها روی کت پوشیده میشد و برخی مواقع رداهای طرح اروپایی به جای چادر در لباسهای بیرون از خانه استفاده میشد.
تاثیرگذارترین پیش قراولان مد در میان زنان دربار قجر به طور مستقیم دارای خویشاوندی با شاه بودند، بنابراین در بالاترین جایگاه اجتماعی بودند و واکنش به این تغییرات تا حد زیادی بسته به رویکرد شوهران آنها بود که آن هم نسبت به تحصیلات زنان و آداب اروپایی متفاوت بود. مردان محافظهکار دگرگونی در لباسها را میتوانستند بپذیرند اما به اصرار به زنان برای ماندن در خانه و دنبال نکردن حرفه ادامه میدادند. تاجالسلطنه که از امتیاز ثروت و نفوذ برخوردار بود، بیوقفه با شوهرش مخالفت میکرد، آن چنان که لباس اروپایی را به عنوان نشانه رهایی بر تن میکرد و برای آزادی زنان ایرانی فعالیت میکرد.
در آن زمان لباسها توسط خیاطها و سازندگان لباس حرفهای دوخته میشد، توسط ندیمان ماهر و همچنین خانمهایی از اندرونی. خیاطها در مغازه خودشان در بازار و همچنین برای امور خصوصی کار میکردند. خیاطهای مخصوص متدهای اروپایی در برش و دوخت لباسها را استادانه تعلیم دیده بودند تا مقامات مرد در دربار آنها را بپوشند. زنان دربار نیز به خدمات دوزندگان اختصاصی لباس که به کاخ سر میزدند اعتماد داشتند. دختران در حرمسرا هنر گلدوزی برای تزئین لباس و منسوجات خانگی را آموزش می دیدند و استاندارد کار هایشان بالا بود. افزون بر آن قلاب دوزان حرفهای هم بودند که روی طلا و ابریشم کار میکردند. با توجه به دسترسی شان برای تامین پارچه و طراحی و میزان آموزش شان، دوزندگان قادر بودند ذائقه زنان دربار را با سبکها و تزئینهای جدید تحت تاثیر قرار دهند.
دورهٔ پهلوی
زمان رضا شاه
با آغاز دورهٔ پهلوی الگو سازی از مظاهر پیشرفت به اوج خود رسید، پس از ورود ملکه ثریا(ملکه افغانستان) بدون حجاب به ایران و سفر رضا شاه به ترکیه و دیدار با آتاتورک و دیدن زنانی که بی حجاب بودند و مانند مردان کار میکردند و دیگر مظاهر غرب، تصمیم به ایجاد یک مدرنیزاسیون اجباری گرفت؛ گرچه جرقههای کشف حجاب در همان اواخر دورهٔ قاجار خورده بود اما این رضا شاه بود که دستور به کشف حجاب زنان داد، وی همچنین دستور داد مردان به جای لباسهای سنتی لباس متحدالشکل بر تن کنند که شامل کت و شلوارهای غربی بود، همچنین مردان به جای کلاه شاپو، دستار و عمامه باید کلاه پهلوی بر سر میکردند، زنان نیز به جای روبنده، پیچه، چادر و روسری میتوانستند از کلاه فرنگی استفاده کنند اما داشتن حجاب ممنوع بود.
یکی از کسانی که در تغییر سبک پوشش زنان تاثیر بسزایی داشت و از حامیان کشف حجاب بود، وزیر قدرت مند دربار، عبدالحسین تیمور تاش بود که در جلسه کابینه در سال ۱۳۱۲ واردات کلاههای زنانه از خارج از کشور را قانونی کرد.
پس از ۱۷ دی ۱۳۱۴ ه. ش (۱۹۳۵) تبعیت از لباسهای مد روز پیگیری شده و خانمها پوشاک خود را از روی مجلههای مزونهای اروپایی که بهصورت فصلی یا سالیانه بود، تهیه میکردند و از تغییرات رنگ و فرم لباس با خبر شده و از آنان پیروی میکردند.
زمان محمد رضا شاه
در زمان سلطنت محمدرضا شاه از سال ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ ه. ش به دلیل افزایش ارتباطات با کشورهای غربی و آمریکایی سیر تحول لباس و همگون شدن آن با البسه خارجی بیشتر شد.
مد لباس در دههٔ ۲۰ شمسی شامل لباسهای جلو بسته و جلو باز با یقهٔ انگلیسی بزرگ و سرشانههای پهن و کمرهای تنگ و چسبان بود، دامنهای گشاد و پیلی دار که قدشان تا زانو بود، اما در اواخر این دهه قد دامنها دوباره بلند شد. در دههٔ ۳۰ تنوع سبکهای لباس بالا رفت و در دههٔ بعدی دامنهای چین دار و پلیسه، کت و شلوارهای پاچه گشاد، دوپیس و... از سبکهای طراحی لباس مرسوم بودند، جنس غالب پارچههایی که در طراحی مد آن زمان به کار میرفت ژرسه و تریکوبود، و طرحها چهار خانه، راه راه و جناقی بودند.
در دهه ۵۰ جورابهای خط دار به بازار عرضه شدند و سبک طراحی فرانسوی که شامل دامنهای ماکسی، میدی و مینی بود، همچنین انواع کت و دامن دوپیس و جلیقه وارد ایران شدند، همچنین در این دهه فرح پهلوی البسه آراسته یه سوزن دوزی را در دربار باب کرده بود، از مشاهیر سوزن دوزی آن زمان میتوان به مهتاب نوروزی اشاره کرد.
در آن دوره شهرهای بزرگ بهدلیل خصوصیات اجتماعی و اقتصادی و ارتباطات فرهنگی همیشه محل صدور مد و لباس به شهرهای کوچک و حتی روستاها بودند. دو نیروی موثر در گسترش مد و مدگرایی، زنان و جوانان بودند؛ در دهه ۵۰ این دو نیروی موثر با تمام قوا به دنبال مد بودند، مد و لباس ایرانی در دهه ۵۰ تحت تاثیر دهه ۷۰ میلادی غرب، دچار یک تحول بزرگ شد. در دهه ۵۰، مجلات و ژورنالهای غربی سهم عمدهای در مدگرایی جامعه به عهده داشتند، جریان رسمی نشریات وابسته به رژیم پهلوی مثل "زن روز"، "اطلاعات جوانان" و... این موج را تقویت میکردند، از سوی دیگر گروههای پانک، هیپیها، آرایش موی مخصوص بیتلها، جوانان شهرنشین ایرانی را تحت تاثیر قرار داده بود.
اولین طراح مد ایرانی
زینت جهانشاه دختر یکی از سرهنگهای وزارت جنگ آن دوره در آموزشگاه بین المللی "لته فراین" آلمان تحصیل کرد و پس از ازدواج با یکی از افسران نظام به سوئیس رفت و در آنجا حدود یکسال هنر خیاطی و روش برش روی مانکن را فرا گرفت، سپس به پاریس که یکی از مراکز اصلی صدور مد دنیا بوده و هست رفت و در آنجا در خیاطی تخصص پیدا کرد و همچنین تحت تعلیم "پیر بالمن" یکی از طراحان معروف آن زمان رموز خیاطی مدرن و بوتیک داری را یاد گرفت.
زینت جهانشاه در سال ۱۳۲۱ به همراه همسرش که یکی از افسران نظام بود به ایران بازگشت. او در بدو ورود به ایران، اقدام به افتتاح یک لباس فروشی و خیاط خانه در خیابان امیریه شهر تهران کرد و در مدت سه ماه موفق شد نود دست لباس زنانه برای هنگام صبح، عصر و شب، تولید کند و با پوشاندن به تن مانکنها و دخترها، آنها را در معرض مشاهده پانزده تن از زنان از فرنگ برگشته قرار دهد که با مد روز اروپا آشنا بودند.
مد لباس جهان شاه، آمیزهای از مدهای غربی و دید شخصیاش بود او برای تمام لباسهای ایرانی، از روی فصول یا گلها نام انتخاب کرده بود. جنس لباسها اغلب از مخمل و لمه بود. مدل پالتوها و آستینها آزاد و یقهها بسته بودند، کتها و دامنها نیز مناسب با اعتقادات دینی زنان ایرانی طراحی شده بود و پیراهنهای شب به سبک دکولته طراحی شده بودند و روی آنها منجوق و پولک دوزی شده بود، به جلوی این لباسها قسمتی اضافه میشد که به تن بایستند. کفشها هم نوک گرد و بی پاشنه و باریک طراحی شده بود. در میان مدلهای لباس، از پالتوی پوست و کلاه به علت گرانی پوست و عدم امکان فروش خبری نبود. از سوی دیگر جهان شاه کلاه دوز خوبی هم سراغ نداشت تا طرحهایش را به او سفارش دهد. در عوض کیفهای مدل "موت" که هر دو دست در داخل آن قرار میگرفت به نمایش گذاشته شده بود. رنگهایی که در مدلها استفاده شده بود بیشتر سیاه و قهوهای بود.
البته جهان شاه در نمایش مدلهای خود به بازدیدکنندگان با مشکلاتی هم روبرو بود از جمله روش راه رفتن و ایستادن مانکنها و سادگی و بیآرایشی گیسوانشان، به ویژه در مورد آخر، آرایشگاههای خاصی برای این کار در ایران وجود نداشت. با این حال زنانی که وصف نمایش خیره کننده جهانشاه را شنیده بودند استقبال زیادی از جادوی مد او کردند و کار او رونق فراوانی گرفت.
این زن پس از ده سال از افتتاح مغازهٔ لباس فروشی و خیاط خانه خود به فکر استفاده از مدل لباسهای قدیمی در کار خود افتاد و با الهام از موزه مردم شناسی مانتویی را طراحی کرد که شبیه ردای مردان قدیمی بود و آستینهای گشادی داشت که با استقبال فراوانی روبرو شد. او تا سال ۱۳۷۴ خورشیدی به کار خیاطی و مدسازی ادامه داد، وی شروع کننده راهی شد که ابتدا توسط فرزندش و سپس دیگران ادامه یافت.
پس از انقلاب ۱۳۵۷
دهه ۶۰
بعد از انقلاب 1357 و کاهش فراگیری مد و فرهنگ غربی در سطح جامعه و حتی در شهرهای بزرگ، فرهنگ پوشش ایرانیان نیز دچار تحول شد. میل به سادهزیستی، دوری از مد و جنگ ایران و عراق ، باعث شدند مد در دهه ۶۰ شمسی به حاشیه برود، لباس زنان در این سالها به مانتو و چادر و لباس مردان به شلوارهای پارچهای گشاد و پیراهنهای ساده تغییر یافت. لباس رسمی و اداری در این سالها هم کت و شلوار بدون کراوات بود. دهه ۶۰، کراوات بهعنوان نمادی از فرهنگ غربی به حاشیه رفت و به اقشار خاصی از جامعه منحصر شد.
دهه ۷۰
با پایان جنگ و از میان رفتن الزامات خاص اقتصادی و سیاسی آن و آغاز دوره تاثیر همه جانبه رسانههایی چون ویدئو و ماهواره، دوباره موج مدگرایی در جامعه آغاز شد. کاهش سختگیریها و افزایش واردات البسه خارجی هم در تشدید این فضا موثر بود. دهه ۷۰ کمکم شلوارهای پارچهای جای خود را به جینهای تنگ داد و پیراهنهای معمولی مردانه به تیشرت تبدیل شد. مدلهای مختلف روسری و مانتو و تنوع در این حوزه، اتفاق مهم لباس زنانه ایرانی در دهه ۷۰ بود. برای مثال میتوان به مدل مانتوی خفاشی اشاره کرد.
دهه ۸۰
سرعت تحول مد در دهه ۸۰ به علت ظهور اینترنت در خانههای مردم بسیار بالا بود، به طوری که شاید هر سال یک مد در جامعه میآمد و برچسب "دمده" یا "از مدافتاده" به لباسهای نهچندان کهنه داخل کمدها میخورد. مانتو فروشیها آنقدر زیاد و متنوع بودند که قیمت آن کمتر با افزایش روبهرو میشد و جزو متنوعترین و ارزانترین تنپوشهای دهه ۸۰ بودند.
دهه۹۰
در اواخر دههٔ هشتاد آشفتگی بازار پوشاک دولت مردان ایرانی را متوجه کرد که تا کنون از این عرصه و سیع رقابتی غفلت کردهاند و آنان را وادار کرد تا به طراحی لباس به عنوان یک ابزار فرهنگی توجه داشته باشند و به همین جهت ساماندهی مد و لباس به وزارت ارشاد واگذار شد. این وزارت خانه با برگزاری مسابقهٔ طراحی مد و لباس فجر هنرمندان را به رقابت کشاند و برای اولین بار در ایران طراحی مد و لباس به عنوان یک هنر در کنار هنرهای دیگر مطرح شد. پس از آن و در آغاز دههٔ نود شوهای زندهٔ لباس و انواع نمایشگاهها فرصت پیدا کردند خود را به عرصهٔ ظهور برسانند و حتی مؤسساتی در زمینهٔ پژوهش پوشاک ایرانی به ثبت رسیدند. اولین مؤسسه پژوهشی ثبت شده در زمینهٔ پوشاک ایرانی، مانا هنر ایرانیان نام دارد.
طراحان مطرح ایرانی
از معدود طراحان مد مطرح ایرانی میتوان به بیژن پاکزاد (زادهٔ ۱۵ فروردین ۱۳۲۳ در تهران - ۲۷ فروردین ۱۳۹۰ بورلی هیلز) و نیما بهنود و بوریس بیژن صابری اشاره کرد.
امروزه به علت وجود قوانین پوشش اسلامی در ایران که بر اساس آن زنان ملزم به پوشاندن سرتا پای بدن خود هستند هنر طراحی مد محدود به پوششی به نام "مانتو" و چادرهای اسلامی شده است. مانتو که واژهای فرانسوی است به لباس یا پالتوی بلند اشاره دارد و پس از انقلاب اسلامی ایران جزو کدهای لباسی زنان محسوب میشود. در سالهای اخیر پس از موفقیت نیما بهنود طراح مد ایرانی ساکن آمریکا که لباسهایی با مُهرهای قدیمی و خطوط نستعلیق فارسی طراحی کرد که بسیار مورد استقبال قرار گرفت، سبک طراحی لباس ایرانی به سمت لباسهایی رفت که تلفیقی از طرح و سبک سنتی و سادگی و راحتی لباسهای مدرن باشد. برای مثال میتوان به مانتوهای گشاد و عبا مانند در رنگهای شاد و با نقش و نگارهای سنتی محدود برای زنان و شالهایی با طرح سنتی و یا خطوط نستعلیق برای پوشش سر و بلوزهایی با همین سبک برای مردان و همچنین کیفهایی از جنس جاجیم اشاره کرد.
قوانین و مقررات طراحی مد
یک طراح لباس (به انگلیسی: طراحی مد) از ترکیب خطوط، تناسب، رنگ و بافت، شکل مناسب جامه را تصور میکند، اگرچه داشتن مهارتهایی مثل خیاطی و الگو کاری برای یک طراح لباس میتوانند سودمند باشند اما به عنوان پیش شرط برای تبدیل شدن به یک طراح لباس موفق در نظر گرفته نمیشوند. بسیاری از طراحان مد به طور رسمی آموزش دیدهاند و یا دورهٔ کارآموزی گذراندهاند.
یک طراح فنی (به انگلیسی: Technical Designer) با گروه طراحی و کارخانههای خارج از کشور کار میکند، وظیفهٔ طراح فنی اطمینان از ساخت و تولید صحیح پوشاک، انتخاب مواد اولیه و پارچههای مناسب و تناسب و اندازهٔ درست لباس هاست. طراح فنی نمونهٔ اولیهٔ پوشاک را بر روی تن یک مدل با تناسب کامل امتحان میکند و تصمیم میگیرد که کدام یک از تناسبها و ساختارها را پیش از تولید انبوه نمونههای اولیه باید تغییر دهد.
یک طراح الگو یا الگو بُر (به انگلیسی: Pattern maker(Pattern cutter)) طرح اولیه اشکال، اندازهها و تکههای لباس را مسوده میکند، این پیش نویسها ممکن است به صورت دستی با کمک ابزار اندازه گیری، روی کاغذ باشد و یا با استفاده از نرم افزار کامپیوتری CAD انجام شود. روش دیگری که برای درآوردن طرح و اندازهٔ لباسها انجام میشود آویزان کردن پارچهها به طور مستقیم روی فرم لباس است. حاصل کار طراح الگو این است که میتوان از اندازهها و قطعات الگوی طراحی شده برای تولید لباس مورد نظر استفاده کرد. معمولاً برای کار کردن به عنوان طراح الگو آموزش رسمی امری الزامی است.
یک خیاط(به انگلیسی: خیاط) سفارش لباسهای طراحی شده را میگیرد و بنا به اندازهٔ مشتری آنها را میدوزد. به خصوص لباسهایی چون کت و شلوار، کت و دامن و غیره. معمولاً یک خیاط باید دورهٔ کارآموزی و یا آموزش رسمی دیگری را گذرانده باشد.
یک طراح پارچه (به انگلیسی: Textile Designer)، بافت پارچه را طراحی میکند و آن را برای لباس و مبلمان چاپ میکند. اکثر طراحان پارچه به طور رسمی به عنوان کارآموز و در مدارس عالی آموزش دیدهاند.
یک طراح سبک یا مشاور مد (به انگلیسی: Stylist) لباسها، جواهرات و لوازم جانبی را با هم هماهنگ میکند تا در عکاسی مد (به انگلیسی: عکاسی مد) و یا در دفیله (به انگلیسی: catwalk) به معرض نمایش گذاشته شود. طراح سبک ممکن است برای هماهنگ کردن لباس با مشتری فردی نیز کار کند. بسیاری از طراحان سبک در زمینههای طراحی مد، تاریخچهٔ مد و لباسهای تاریخی آموزش دیدهاند و دارای سطح بالایی از تجربه و تخصص در زمینهٔ بازار مد جاری و روند بازار در آینده هستند. با این حال برخی از طراحان سبک به سادگی با داشتن یک حس زیبایی شناسی قوی بین لباسها هارمونی برقرار میکنند و یک ظاهر عالی میآفرینند.
یک خریدار مد (به انگلیسی: Fashion buyer) ترکیبی از لباسهای موجود در مغازههای خرده فروشی، مغازههای بزرگ و فروشگاههای زنجیرهای را انتخاب کرده و میخرد. بسیاری از خریداران مد در مطالعات تجارت و بازرگانی و/یا مطالعات مد آموزش دیدهاند.
یک دوزنده (به انگلیسی: Seamstress) لباسهای ماشینی یا لباسهای تولیدیها را با دست و یا با چرخ خیاطی میدوزد. این نوع دوزندهها اغلب به عنوان اپراتور چرخ خیاطی در تولیدیها و کارگاهها و یا در فروشگاههای پوشاک کار میکنند و معمولاً مهارتی در طراحی و برش پوشاک و یا درست کردن اندازههای لباس روی مدل را ندارند و تنها دوختهای سادهٔ لباس را انجام میدهند.
یک معلم طراحی مد (به انگلیسی: teacher of fashion design) مسئول آموزش هنر، صنایع دستی و مهارتهای طراحی مد در مدارس عالی مد یا دانشگاههای هنر است.
یک فروشندهٔ لباسهای سفارشی (به انگلیسی: costume clothier) برای مناسبتهای مختلف سفارش لباسهای مجلسی و رسمی میگیرد و به مشتریهایش میفروشد.
یک خیاط زنانه (به انگلیسی: dressmaker) در زمینهٔ لباسهای مخصوص زنان تخصص دارد، لباسهای روز، نیمه رسمی و رسمی، لباسهای کار، کت و شلوار، کت و دامن، لباس عروس، لباس ورزشی و لباس زیر زنانه.
یک تصویرگر (به انگلیسی: illustrator) برای تبلیغات بازرگانی رنگ و طرح لباسها را ترسیم میکند.
یک گمانه زن مد (به انگلیسی: Fashion forecaster) رنگها، سبکها و اشکال محبوب احتمالی در روند مد را پیش بینی میکند تا قبل از آماده شدن پوشاک برای فروش در فروشگاهها آنچه را که باب طبع مردم قرار خواهد گرفت ارائه دهد.
یک مدل (به انگلیسی: Model) برای نمایش در نمایشگاههای مد، دفیله و یا عکسهای مجلات مد و تبلیغات تجاری لباسهای طراحی شده را به تن میکند.
یک مدل شایسته (به انگلیسی: fit model) با پوشیدن و اظهار نظر درمورد تناسب نمونهٔ اولیهٔ لباس طراحی شده به طراح مد درحین ساخت لباس و بعد از آن کمک میکند، مدلهای شایسته برای انجام این مهم باید تناسب اندام ویژهای داشته باشند.
یک روزنامه نگار مد (به انگلیسی: fashion journalist) در مورد مد پوشاک و یا گرایشها و روندها آن برای مجلات و روزنامهها مقاله مینویسد.
یک متخصص دگرش (به انگلیسی: alteration specialist یا alterationist) مسئول تنظیم تناسب نهایی پوشاک است، به ویژه لباسهای ماشینی، و گاهی اوقات مدل آنها را دوباره تغییر میدهد.(تبصره: به رغم اینکه خیاطها تغییرات و تنظیمات تناسب لباسها را برای مشتریها انجام میدهند همهٔ متخصصهای دگرش خیاط نیستند.)
یک مشاور تصویری (به انگلیسی: Image Consultant) در مورد سبکها و رنگهایی به چهره و رنگ پوست و مو و اندام مشتریها مینشیند مشاوره میدهد.
نقطهٔ شروع مدگرایی زمانی بود که بانوی ارشد فتحعلی شاه طی یک مهمانی دربار با "الیزابت مک نیل" همسر "جان مک نیل" آشنا شد. الیزابت مک نیل در آن مهمانی لباس ساتن سپید، تزئین شده با چینهای توری و همچنین ردای قرمز ابریشمی بر تن داشت که در تضاد با لباسها و جواهرات با شکوه و پر زرق و برق خانمهای درباری بود. اما همین لباس ساده چشم بانوی اول دربار ایران را گرفت و نقطه شروعی شد بر تغییر لباس زنان دربار قاجار.
بعدها در سال ۱۸۵۰ میلادی، "لیدی شیل" با ملک جهان مادر ناصرالدین شاه دیدار کرد. او شرحی شگرف از لباسهای دربار نوشت و در یادداشتهایش آورد که چقدر لباسهای ساده اروپایی وی خانمهای قجری را هم زمان مجذوب و متحیر کرده بود.

زمان ناصرالدین شاه
در زمان سلطنت ناصرالدین شاه و به واسطهٔ نفوذ دخترش تاج السلطنه که تحصیل کردهٔ اروپا بود و از آزادی زنان ایران پشتیبانی میکرد باعث ورود مد روز در سبک اروپایی به ایران شد. تا جایی که وی برای نامزدی و عروسی اش لباسی ساخته از ابریشم صورتی با ساتن سفید پوشید که با تور سر به سبک عروسهای اروپایی کامل میشد؛ دیگر زنان درباری نیز لباسهایی به سبک دههٔ ۱۸۷۰ میلادی میپوشیدند که خط یقه شان دکولته(یقه باز) بود.
اندازهٔ دامنهای سنتی متفاوت بود، اما طبق مد دههٔ ۱۸۶۰ میلادی در ایران، دامنها کوتاه و جنس شان ضخیم شده بود و "شلیته" نامیده میشدند، تا اینکه ناصرالدین شاه در جریان سفر به پاریس و دیدن رقصندگان باله مدل دامن آنها را به زنان دربار معرفی کرد. لباس زنان دربار، اوایل ترکیبی از نیم تنه (ژاکت) های تنگ با آستینهای بلند بود با شلواری که به شکل زنگوله تا زانوها میرسید، همهٔ لباسها از پارچه زربفت ابریشمی و مخمل ساخته شده بودند. یک شال معمولا صورت را در بر میگرفت و زیر چانه گره زده میشد. بسته به وضعیت پوشنده لباس مقدار زیادی از جواهرات نیز آویخته میشد.
تغییرات در لباسهای سنتی بصورت تدریجی از اواسط قرن نوزدهم شکل گرفت و شامل شلوارهای کوتاهتر، و دامنهایی در اندازه و ضخامتهای مختلف بود که روی شلوارهای تنگ یا جورابهای نازک پوشیده میشد. معرفی جامه اروپایی به زنان دربار تدریجی بود و از اواخر قرن نوزدهم شروع شد که شامل انطباق با سبک سنتی است. برای نمونه کتها با دکمه بسته شدند و خط یقه V شکل داشتند. لباسهای بلند با کمر تنگ و دامنهای ضخیم که زیر کت پوشیده میشد. شنلها روی کت پوشیده میشد و برخی مواقع رداهای طرح اروپایی به جای چادر در لباسهای بیرون از خانه استفاده میشد.
تاثیرگذارترین پیش قراولان مد در میان زنان دربار قجر به طور مستقیم دارای خویشاوندی با شاه بودند، بنابراین در بالاترین جایگاه اجتماعی بودند و واکنش به این تغییرات تا حد زیادی بسته به رویکرد شوهران آنها بود که آن هم نسبت به تحصیلات زنان و آداب اروپایی متفاوت بود. مردان محافظهکار دگرگونی در لباسها را میتوانستند بپذیرند اما به اصرار به زنان برای ماندن در خانه و دنبال نکردن حرفه ادامه میدادند. تاجالسلطنه که از امتیاز ثروت و نفوذ برخوردار بود، بیوقفه با شوهرش مخالفت میکرد، آن چنان که لباس اروپایی را به عنوان نشانه رهایی بر تن میکرد و برای آزادی زنان ایرانی فعالیت میکرد.
در آن زمان لباسها توسط خیاطها و سازندگان لباس حرفهای دوخته میشد، توسط ندیمان ماهر و همچنین خانمهایی از اندرونی. خیاطها در مغازه خودشان در بازار و همچنین برای امور خصوصی کار میکردند. خیاطهای مخصوص متدهای اروپایی در برش و دوخت لباسها را استادانه تعلیم دیده بودند تا مقامات مرد در دربار آنها را بپوشند. زنان دربار نیز به خدمات دوزندگان اختصاصی لباس که به کاخ سر میزدند اعتماد داشتند. دختران در حرمسرا هنر گلدوزی برای تزئین لباس و منسوجات خانگی را آموزش می دیدند و استاندارد کار هایشان بالا بود. افزون بر آن قلاب دوزان حرفهای هم بودند که روی طلا و ابریشم کار میکردند. با توجه به دسترسی شان برای تامین پارچه و طراحی و میزان آموزش شان، دوزندگان قادر بودند ذائقه زنان دربار را با سبکها و تزئینهای جدید تحت تاثیر قرار دهند.
دورهٔ پهلوی
زمان رضا شاه
با آغاز دورهٔ پهلوی الگو سازی از مظاهر پیشرفت به اوج خود رسید، پس از ورود ملکه ثریا(ملکه افغانستان) بدون حجاب به ایران و سفر رضا شاه به ترکیه و دیدار با آتاتورک و دیدن زنانی که بی حجاب بودند و مانند مردان کار میکردند و دیگر مظاهر غرب، تصمیم به ایجاد یک مدرنیزاسیون اجباری گرفت؛ گرچه جرقههای کشف حجاب در همان اواخر دورهٔ قاجار خورده بود اما این رضا شاه بود که دستور به کشف حجاب زنان داد، وی همچنین دستور داد مردان به جای لباسهای سنتی لباس متحدالشکل بر تن کنند که شامل کت و شلوارهای غربی بود، همچنین مردان به جای کلاه شاپو، دستار و عمامه باید کلاه پهلوی بر سر میکردند، زنان نیز به جای روبنده، پیچه، چادر و روسری میتوانستند از کلاه فرنگی استفاده کنند اما داشتن حجاب ممنوع بود.
یکی از کسانی که در تغییر سبک پوشش زنان تاثیر بسزایی داشت و از حامیان کشف حجاب بود، وزیر قدرت مند دربار، عبدالحسین تیمور تاش بود که در جلسه کابینه در سال ۱۳۱۲ واردات کلاههای زنانه از خارج از کشور را قانونی کرد.
پس از ۱۷ دی ۱۳۱۴ ه. ش (۱۹۳۵) تبعیت از لباسهای مد روز پیگیری شده و خانمها پوشاک خود را از روی مجلههای مزونهای اروپایی که بهصورت فصلی یا سالیانه بود، تهیه میکردند و از تغییرات رنگ و فرم لباس با خبر شده و از آنان پیروی میکردند.
زمان محمد رضا شاه
در زمان سلطنت محمدرضا شاه از سال ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ ه. ش به دلیل افزایش ارتباطات با کشورهای غربی و آمریکایی سیر تحول لباس و همگون شدن آن با البسه خارجی بیشتر شد.
مد لباس در دههٔ ۲۰ شمسی شامل لباسهای جلو بسته و جلو باز با یقهٔ انگلیسی بزرگ و سرشانههای پهن و کمرهای تنگ و چسبان بود، دامنهای گشاد و پیلی دار که قدشان تا زانو بود، اما در اواخر این دهه قد دامنها دوباره بلند شد. در دههٔ ۳۰ تنوع سبکهای لباس بالا رفت و در دههٔ بعدی دامنهای چین دار و پلیسه، کت و شلوارهای پاچه گشاد، دوپیس و... از سبکهای طراحی لباس مرسوم بودند، جنس غالب پارچههایی که در طراحی مد آن زمان به کار میرفت ژرسه و تریکوبود، و طرحها چهار خانه، راه راه و جناقی بودند.
در دهه ۵۰ جورابهای خط دار به بازار عرضه شدند و سبک طراحی فرانسوی که شامل دامنهای ماکسی، میدی و مینی بود، همچنین انواع کت و دامن دوپیس و جلیقه وارد ایران شدند، همچنین در این دهه فرح پهلوی البسه آراسته یه سوزن دوزی را در دربار باب کرده بود، از مشاهیر سوزن دوزی آن زمان میتوان به مهتاب نوروزی اشاره کرد.
در آن دوره شهرهای بزرگ بهدلیل خصوصیات اجتماعی و اقتصادی و ارتباطات فرهنگی همیشه محل صدور مد و لباس به شهرهای کوچک و حتی روستاها بودند. دو نیروی موثر در گسترش مد و مدگرایی، زنان و جوانان بودند؛ در دهه ۵۰ این دو نیروی موثر با تمام قوا به دنبال مد بودند، مد و لباس ایرانی در دهه ۵۰ تحت تاثیر دهه ۷۰ میلادی غرب، دچار یک تحول بزرگ شد. در دهه ۵۰، مجلات و ژورنالهای غربی سهم عمدهای در مدگرایی جامعه به عهده داشتند، جریان رسمی نشریات وابسته به رژیم پهلوی مثل "زن روز"، "اطلاعات جوانان" و... این موج را تقویت میکردند، از سوی دیگر گروههای پانک، هیپیها، آرایش موی مخصوص بیتلها، جوانان شهرنشین ایرانی را تحت تاثیر قرار داده بود.
اولین طراح مد ایرانی
زینت جهانشاه دختر یکی از سرهنگهای وزارت جنگ آن دوره در آموزشگاه بین المللی "لته فراین" آلمان تحصیل کرد و پس از ازدواج با یکی از افسران نظام به سوئیس رفت و در آنجا حدود یکسال هنر خیاطی و روش برش روی مانکن را فرا گرفت، سپس به پاریس که یکی از مراکز اصلی صدور مد دنیا بوده و هست رفت و در آنجا در خیاطی تخصص پیدا کرد و همچنین تحت تعلیم "پیر بالمن" یکی از طراحان معروف آن زمان رموز خیاطی مدرن و بوتیک داری را یاد گرفت.
زینت جهانشاه در سال ۱۳۲۱ به همراه همسرش که یکی از افسران نظام بود به ایران بازگشت. او در بدو ورود به ایران، اقدام به افتتاح یک لباس فروشی و خیاط خانه در خیابان امیریه شهر تهران کرد و در مدت سه ماه موفق شد نود دست لباس زنانه برای هنگام صبح، عصر و شب، تولید کند و با پوشاندن به تن مانکنها و دخترها، آنها را در معرض مشاهده پانزده تن از زنان از فرنگ برگشته قرار دهد که با مد روز اروپا آشنا بودند.
مد لباس جهان شاه، آمیزهای از مدهای غربی و دید شخصیاش بود او برای تمام لباسهای ایرانی، از روی فصول یا گلها نام انتخاب کرده بود. جنس لباسها اغلب از مخمل و لمه بود. مدل پالتوها و آستینها آزاد و یقهها بسته بودند، کتها و دامنها نیز مناسب با اعتقادات دینی زنان ایرانی طراحی شده بود و پیراهنهای شب به سبک دکولته طراحی شده بودند و روی آنها منجوق و پولک دوزی شده بود، به جلوی این لباسها قسمتی اضافه میشد که به تن بایستند. کفشها هم نوک گرد و بی پاشنه و باریک طراحی شده بود. در میان مدلهای لباس، از پالتوی پوست و کلاه به علت گرانی پوست و عدم امکان فروش خبری نبود. از سوی دیگر جهان شاه کلاه دوز خوبی هم سراغ نداشت تا طرحهایش را به او سفارش دهد. در عوض کیفهای مدل "موت" که هر دو دست در داخل آن قرار میگرفت به نمایش گذاشته شده بود. رنگهایی که در مدلها استفاده شده بود بیشتر سیاه و قهوهای بود.
البته جهان شاه در نمایش مدلهای خود به بازدیدکنندگان با مشکلاتی هم روبرو بود از جمله روش راه رفتن و ایستادن مانکنها و سادگی و بیآرایشی گیسوانشان، به ویژه در مورد آخر، آرایشگاههای خاصی برای این کار در ایران وجود نداشت. با این حال زنانی که وصف نمایش خیره کننده جهانشاه را شنیده بودند استقبال زیادی از جادوی مد او کردند و کار او رونق فراوانی گرفت.
این زن پس از ده سال از افتتاح مغازهٔ لباس فروشی و خیاط خانه خود به فکر استفاده از مدل لباسهای قدیمی در کار خود افتاد و با الهام از موزه مردم شناسی مانتویی را طراحی کرد که شبیه ردای مردان قدیمی بود و آستینهای گشادی داشت که با استقبال فراوانی روبرو شد. او تا سال ۱۳۷۴ خورشیدی به کار خیاطی و مدسازی ادامه داد، وی شروع کننده راهی شد که ابتدا توسط فرزندش و سپس دیگران ادامه یافت.
پس از انقلاب ۱۳۵۷
دهه ۶۰
بعد از انقلاب 1357 و کاهش فراگیری مد و فرهنگ غربی در سطح جامعه و حتی در شهرهای بزرگ، فرهنگ پوشش ایرانیان نیز دچار تحول شد. میل به سادهزیستی، دوری از مد و جنگ ایران و عراق ، باعث شدند مد در دهه ۶۰ شمسی به حاشیه برود، لباس زنان در این سالها به مانتو و چادر و لباس مردان به شلوارهای پارچهای گشاد و پیراهنهای ساده تغییر یافت. لباس رسمی و اداری در این سالها هم کت و شلوار بدون کراوات بود. دهه ۶۰، کراوات بهعنوان نمادی از فرهنگ غربی به حاشیه رفت و به اقشار خاصی از جامعه منحصر شد.
دهه ۷۰
با پایان جنگ و از میان رفتن الزامات خاص اقتصادی و سیاسی آن و آغاز دوره تاثیر همه جانبه رسانههایی چون ویدئو و ماهواره، دوباره موج مدگرایی در جامعه آغاز شد. کاهش سختگیریها و افزایش واردات البسه خارجی هم در تشدید این فضا موثر بود. دهه ۷۰ کمکم شلوارهای پارچهای جای خود را به جینهای تنگ داد و پیراهنهای معمولی مردانه به تیشرت تبدیل شد. مدلهای مختلف روسری و مانتو و تنوع در این حوزه، اتفاق مهم لباس زنانه ایرانی در دهه ۷۰ بود. برای مثال میتوان به مدل مانتوی خفاشی اشاره کرد.
دهه ۸۰
سرعت تحول مد در دهه ۸۰ به علت ظهور اینترنت در خانههای مردم بسیار بالا بود، به طوری که شاید هر سال یک مد در جامعه میآمد و برچسب "دمده" یا "از مدافتاده" به لباسهای نهچندان کهنه داخل کمدها میخورد. مانتو فروشیها آنقدر زیاد و متنوع بودند که قیمت آن کمتر با افزایش روبهرو میشد و جزو متنوعترین و ارزانترین تنپوشهای دهه ۸۰ بودند.
دهه۹۰
در اواخر دههٔ هشتاد آشفتگی بازار پوشاک دولت مردان ایرانی را متوجه کرد که تا کنون از این عرصه و سیع رقابتی غفلت کردهاند و آنان را وادار کرد تا به طراحی لباس به عنوان یک ابزار فرهنگی توجه داشته باشند و به همین جهت ساماندهی مد و لباس به وزارت ارشاد واگذار شد. این وزارت خانه با برگزاری مسابقهٔ طراحی مد و لباس فجر هنرمندان را به رقابت کشاند و برای اولین بار در ایران طراحی مد و لباس به عنوان یک هنر در کنار هنرهای دیگر مطرح شد. پس از آن و در آغاز دههٔ نود شوهای زندهٔ لباس و انواع نمایشگاهها فرصت پیدا کردند خود را به عرصهٔ ظهور برسانند و حتی مؤسساتی در زمینهٔ پژوهش پوشاک ایرانی به ثبت رسیدند. اولین مؤسسه پژوهشی ثبت شده در زمینهٔ پوشاک ایرانی، مانا هنر ایرانیان نام دارد.
طراحان مطرح ایرانی
از معدود طراحان مد مطرح ایرانی میتوان به بیژن پاکزاد (زادهٔ ۱۵ فروردین ۱۳۲۳ در تهران - ۲۷ فروردین ۱۳۹۰ بورلی هیلز) و نیما بهنود و بوریس بیژن صابری اشاره کرد.
امروزه به علت وجود قوانین پوشش اسلامی در ایران که بر اساس آن زنان ملزم به پوشاندن سرتا پای بدن خود هستند هنر طراحی مد محدود به پوششی به نام "مانتو" و چادرهای اسلامی شده است. مانتو که واژهای فرانسوی است به لباس یا پالتوی بلند اشاره دارد و پس از انقلاب اسلامی ایران جزو کدهای لباسی زنان محسوب میشود. در سالهای اخیر پس از موفقیت نیما بهنود طراح مد ایرانی ساکن آمریکا که لباسهایی با مُهرهای قدیمی و خطوط نستعلیق فارسی طراحی کرد که بسیار مورد استقبال قرار گرفت، سبک طراحی لباس ایرانی به سمت لباسهایی رفت که تلفیقی از طرح و سبک سنتی و سادگی و راحتی لباسهای مدرن باشد. برای مثال میتوان به مانتوهای گشاد و عبا مانند در رنگهای شاد و با نقش و نگارهای سنتی محدود برای زنان و شالهایی با طرح سنتی و یا خطوط نستعلیق برای پوشش سر و بلوزهایی با همین سبک برای مردان و همچنین کیفهایی از جنس جاجیم اشاره کرد.
قوانین و مقررات طراحی مد
یک طراح لباس (به انگلیسی: طراحی مد) از ترکیب خطوط، تناسب، رنگ و بافت، شکل مناسب جامه را تصور میکند، اگرچه داشتن مهارتهایی مثل خیاطی و الگو کاری برای یک طراح لباس میتوانند سودمند باشند اما به عنوان پیش شرط برای تبدیل شدن به یک طراح لباس موفق در نظر گرفته نمیشوند. بسیاری از طراحان مد به طور رسمی آموزش دیدهاند و یا دورهٔ کارآموزی گذراندهاند.
یک طراح فنی (به انگلیسی: Technical Designer) با گروه طراحی و کارخانههای خارج از کشور کار میکند، وظیفهٔ طراح فنی اطمینان از ساخت و تولید صحیح پوشاک، انتخاب مواد اولیه و پارچههای مناسب و تناسب و اندازهٔ درست لباس هاست. طراح فنی نمونهٔ اولیهٔ پوشاک را بر روی تن یک مدل با تناسب کامل امتحان میکند و تصمیم میگیرد که کدام یک از تناسبها و ساختارها را پیش از تولید انبوه نمونههای اولیه باید تغییر دهد.
یک طراح الگو یا الگو بُر (به انگلیسی: Pattern maker(Pattern cutter)) طرح اولیه اشکال، اندازهها و تکههای لباس را مسوده میکند، این پیش نویسها ممکن است به صورت دستی با کمک ابزار اندازه گیری، روی کاغذ باشد و یا با استفاده از نرم افزار کامپیوتری CAD انجام شود. روش دیگری که برای درآوردن طرح و اندازهٔ لباسها انجام میشود آویزان کردن پارچهها به طور مستقیم روی فرم لباس است. حاصل کار طراح الگو این است که میتوان از اندازهها و قطعات الگوی طراحی شده برای تولید لباس مورد نظر استفاده کرد. معمولاً برای کار کردن به عنوان طراح الگو آموزش رسمی امری الزامی است.
یک خیاط(به انگلیسی: خیاط) سفارش لباسهای طراحی شده را میگیرد و بنا به اندازهٔ مشتری آنها را میدوزد. به خصوص لباسهایی چون کت و شلوار، کت و دامن و غیره. معمولاً یک خیاط باید دورهٔ کارآموزی و یا آموزش رسمی دیگری را گذرانده باشد.
یک طراح پارچه (به انگلیسی: Textile Designer)، بافت پارچه را طراحی میکند و آن را برای لباس و مبلمان چاپ میکند. اکثر طراحان پارچه به طور رسمی به عنوان کارآموز و در مدارس عالی آموزش دیدهاند.
یک طراح سبک یا مشاور مد (به انگلیسی: Stylist) لباسها، جواهرات و لوازم جانبی را با هم هماهنگ میکند تا در عکاسی مد (به انگلیسی: عکاسی مد) و یا در دفیله (به انگلیسی: catwalk) به معرض نمایش گذاشته شود. طراح سبک ممکن است برای هماهنگ کردن لباس با مشتری فردی نیز کار کند. بسیاری از طراحان سبک در زمینههای طراحی مد، تاریخچهٔ مد و لباسهای تاریخی آموزش دیدهاند و دارای سطح بالایی از تجربه و تخصص در زمینهٔ بازار مد جاری و روند بازار در آینده هستند. با این حال برخی از طراحان سبک به سادگی با داشتن یک حس زیبایی شناسی قوی بین لباسها هارمونی برقرار میکنند و یک ظاهر عالی میآفرینند.
یک خریدار مد (به انگلیسی: Fashion buyer) ترکیبی از لباسهای موجود در مغازههای خرده فروشی، مغازههای بزرگ و فروشگاههای زنجیرهای را انتخاب کرده و میخرد. بسیاری از خریداران مد در مطالعات تجارت و بازرگانی و/یا مطالعات مد آموزش دیدهاند.
یک دوزنده (به انگلیسی: Seamstress) لباسهای ماشینی یا لباسهای تولیدیها را با دست و یا با چرخ خیاطی میدوزد. این نوع دوزندهها اغلب به عنوان اپراتور چرخ خیاطی در تولیدیها و کارگاهها و یا در فروشگاههای پوشاک کار میکنند و معمولاً مهارتی در طراحی و برش پوشاک و یا درست کردن اندازههای لباس روی مدل را ندارند و تنها دوختهای سادهٔ لباس را انجام میدهند.
یک معلم طراحی مد (به انگلیسی: teacher of fashion design) مسئول آموزش هنر، صنایع دستی و مهارتهای طراحی مد در مدارس عالی مد یا دانشگاههای هنر است.
یک فروشندهٔ لباسهای سفارشی (به انگلیسی: costume clothier) برای مناسبتهای مختلف سفارش لباسهای مجلسی و رسمی میگیرد و به مشتریهایش میفروشد.
یک خیاط زنانه (به انگلیسی: dressmaker) در زمینهٔ لباسهای مخصوص زنان تخصص دارد، لباسهای روز، نیمه رسمی و رسمی، لباسهای کار، کت و شلوار، کت و دامن، لباس عروس، لباس ورزشی و لباس زیر زنانه.
یک تصویرگر (به انگلیسی: illustrator) برای تبلیغات بازرگانی رنگ و طرح لباسها را ترسیم میکند.
یک گمانه زن مد (به انگلیسی: Fashion forecaster) رنگها، سبکها و اشکال محبوب احتمالی در روند مد را پیش بینی میکند تا قبل از آماده شدن پوشاک برای فروش در فروشگاهها آنچه را که باب طبع مردم قرار خواهد گرفت ارائه دهد.
یک مدل (به انگلیسی: Model) برای نمایش در نمایشگاههای مد، دفیله و یا عکسهای مجلات مد و تبلیغات تجاری لباسهای طراحی شده را به تن میکند.
یک مدل شایسته (به انگلیسی: fit model) با پوشیدن و اظهار نظر درمورد تناسب نمونهٔ اولیهٔ لباس طراحی شده به طراح مد درحین ساخت لباس و بعد از آن کمک میکند، مدلهای شایسته برای انجام این مهم باید تناسب اندام ویژهای داشته باشند.
یک روزنامه نگار مد (به انگلیسی: fashion journalist) در مورد مد پوشاک و یا گرایشها و روندها آن برای مجلات و روزنامهها مقاله مینویسد.
یک متخصص دگرش (به انگلیسی: alteration specialist یا alterationist) مسئول تنظیم تناسب نهایی پوشاک است، به ویژه لباسهای ماشینی، و گاهی اوقات مدل آنها را دوباره تغییر میدهد.(تبصره: به رغم اینکه خیاطها تغییرات و تنظیمات تناسب لباسها را برای مشتریها انجام میدهند همهٔ متخصصهای دگرش خیاط نیستند.)
یک مشاور تصویری (به انگلیسی: Image Consultant) در مورد سبکها و رنگهایی به چهره و رنگ پوست و مو و اندام مشتریها مینشیند مشاوره میدهد.